Пастырскі ліст біскупа Антонія Дзям'янкі з нагоды 350-годдзя мучаніцкай смерці св. Андрэя Баболі ў Янаве Палескім (Іванаве) |
Ёсць падзеі, якія мелі месца ў гісторыі толькі аднойчы, але іх значэнне стварае ў наступныя гады новую гісторыю, дае прыклад паводзінаў і становіцца крыніцаю надзеі для вернікаў. Такая падзея адбылася 350 гадоў таму 16 мая 1657 года, калі ў Янаве Палескім (сёння — горад Іванава Брэсцкай вобласці) загінуў руплівы місіянер, каталіцкі святар Андрэй Баболя, які стаў 49-й ахвярай з ордэна езуітаў у выніку крывавага пераследу тых часоў. Постаць святога Андрэя Баболі блізкая для Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі, бо ён працаваў у Нясвіжы і Бабруйску. Акрамя таго, ён займаўся душпастырствам у Вільне, Пінску і Янаве Палескім (Іванаве), дзе і быў жорстка забіты казакамі. Пасля заканчэння школы Андрэй Баболя прайшоў навіцыят у Вільні, там жа ўступіў у ордэн езуітаў і прыняў святарскае пасвячэнне. Хутка ён стаў вядомы як добры арганізатар і выдатны прапаведнік. Людзі не толькі ахвотна слухалі яго, але, больш за тое, навярталіся і змянялі сваё жыццё. Сваім навучаннем Андрэй Баболя прывабліваў не толькі католікаў, але таксама праваслаўных і пратэстантаў, за што яго называлі «душахватам». Аўтарытэт і слава яго пастаянна ўзрасталі, выклікаючы разам з тым нянавісць ворагаў. Пасля сваёй мучаніцкай смерці ён таксама меў велізарны ўплыў на вернікаў, калі пры труне святога пачалі адбывацца незвычайныя рэчы: здзяйсняліся цуды, людзі атрымлівалі розныя ласкі. Да яго труны ішлі каралі і простыя людзі, ішлі прасіць і дзякаваць, бо ўсім па Божай волі ён прыходзіў на дапамогу. Папа Пій XI, які раней маліўся да Андрэя Баболі, просячы дапамогі ў хвіліны небяспекі, абвясціў яго святым, а ягоны Наступнік Пій ХІІ назваў святога «непераможным змагаром Хрыста» (Энцыкліка Invicti Athletae Christi ад 16 мая 1957 г.). Безумоўна, св. Андрэя Баболю можна назваць вялікім святым пры жыцці і пасля смерці. Але які шлях вёў да дасягнення такой вялікай святасці, што нават Папы Рымскія заахвочвалі вернікаў ісці за яго прыкладам? У год, прысвечаны святасці, паразважаем крыху над шляхам святога Андрэя Баболі да хрысціянскай дасканаласці. У жыцці святога Андрэя Баболі, як у жыцці многіх іншых святых, шлях да святасці ішоў праз працу над сабою і праз барацьбу з расчараваннямі. Падчас вучобы ў семінарыі гэты малады здольны шляхціц, нягледзячы на руплівасць у манаскім жыцці, перажыў цяжкія паражэнні ў вучобе, не дасягаючы таксама заўважных вынікаў ва ўнутраным жыцці. Слабасць натуры, з якой Андрэй Баболя сутыкнуўся ў першыя гады манаскага жыцця, выклікала бязлітасную крытыку з боку духоўных кіраўнікоў. Часцей за ўсё яму даводзілася чуць дакоры за прывязанасць да асабістага меркавання, за празмерную імпульсіўнасць, абумоўленую яго тэмпераментам, а таксама за выбухі раздражнення. Яго таксама крытыкавалі за няўменне валодаць эмоцыямі і захоўваць маўчанне. Манах, які абяцае паслухмянасць і пры гэтым адчувае моцную прывязанасць да свайго меркавання і ўласнай волі, безумоўна, мае шмат нагодаў для таго, каб пераканацца ў сваёй духоўнай слабасці. Імпульсіўнасць і выбухі раздражнення сведчаць пра бунт прыроды супраць таго, што пярэчыць асабістым імкненням і намерам асобы. Бясспрэчна, гэта дапамагло Андрэю Баболю пазбавіцца ад добрага меркавання пра сябе. Знікла таксама яго высокае меркаванне пра ўласныя інтэлектуальныя здольнасці. Хоць падчас вучобы ён і атрымліваў добрыя адзнакі, аднак у выніку спазнаў у гэтай галіне поўнае паражэнне. На самым важным экзамене ex universa (па ўсім курсе тэалогіі), на якім вырашалася пытанне аб наданні студэнту навуковай ступені і, у пэўнай ступені, вызначалася яго будучае становішча ў ордэне, толькі адзін з чатырох экзаменатараў прызнаў веды Андрэя Баболі дастатковымі. Астатнія паставілі яму незадавальняльныя адзнакі. Пахіснутая ўпэўненасць ва ўласных інтэлектуальных здольнасцях стала для Андрэя Баболі чарговым крокам на шляху адыходу ад амбіцый, звязаных з навукаю і становішчам у ордэне. Перад допускам да чацвёртага манаскага шлюбу, які прыносяць святары ў Таварыстве Езуса (яму на працягу пэўнага часу адмаўлялі ў допуску з прычыны нездавальняльных вынікаў на экзамене), духоўны кіраўнік атрымаў параду звярнуць яго асаблівую ўвагу на ўсялякія хібы і недасканаласці. Вядома, усё гэта спрыяла больш поўнаму адрачэнню ад самога сябе і схіляла шукаць дапамогі Божай ласкі. Шлях святога Андрэя Баболі да хрысцінскай дасканаласці з’яўляецца ажыццяўленнем словаў Езуса Хрыста: «Калі хто хоча ісці за Мною, няхай адрачэцца ад самога сябе» (Лк 9, 23). Для кожнага з нас крыніцаю надзеі з’яўляецца тое, што Божая ласка можа дапамагчы пераадолець усе перашкоды на шляху да дасягнення святасці. Апошні дакумент Бэнэдыкта ХVІ паказвае нам Эўхарыстыю як крыніцу навяртання і энергіі для маральнай перамены. Таму я заахвочваю ўсіх вернікаў не адступаць перад цяжкасцямі, непазбежнымі ў барацьбе з уласным эгаізмам, імкненнем да выгодаў і пыхаю, і мужна крочыць да святасці. Будзем жа старацца як мага часцей прымаць поўны ўдзел у святой Імшы і прасіць заступніцтва святога Андрэя Баболі. Напрыканцы я хацеў бы скіраваць некалькі словаў да моладзі, якая стаіць перад выбарам жыццёвага шляху. Не бойцеся ісці за голасам паклікання, каб прысвяціць сваё жыццё выключнаму служэнню Хрысту. Вашыя слабасці або недахоп здольнасцяў — гэта не прычына, каб сказаць Богу «не» ў адказ на Яго пакліканне да святарства або манаскага жыцця. Святы Андрэй Баболя павінен быў шмат змяніць у сабе, каб стаць вялікім святым пры жыцці і пасля смерці. Яго грунтоўная праца над сабою і дзеянне ласкі, што сыходзіла з Эўхарыстыі, далі неверагодны плён, якога ён сам нават не чакаў. У маі мы ўшаноўваем Маці Божую, якую святая Альжбета назвала благаслаўлёнаю, бо Марыя паверыла, што ў Бога няма нічога немагчымага. Заахвочваю вас даручаць Багародзіцы сваё жаданне жыць выключна для Хрыста. Яна дапаможа вам паверыць, што вашыя слабасці і абмежаванасць — нішто перад абліччам Божай велічы і ласкі, якая сыходзіць з Эўхарыстыі. У хвіліны роспачы і абыякавасці ўзгадвайце пра шлях да святасці святога Андрэя Баболі. Несумненна, гэта быў адзін з самых цяжкіх шляхоў барацьбы з самім сабою. Цяпер у Янаве Палескім, сучасным Іванаве, што прыблізна ў 30-ці кіламетрах ад Пінска, знаходзіцца санктуарый святога Андрэя Баболі. З нагоды 350-годдзя мучаніцкай смерці святога 16 мая а 15-й гадзіне там адбудуцца рэлігійныя ўрачыстасці. Далучымся ж духоўна да тых, хто моліцца на месцы мучаніцкай смерці святога Апекуна нашай зямлі. Амэн. З памяццю ў малітве Біскуп Антоні Дзям’янка Мінск, 20.04.2007 г. |
Адноўлена 18.07.2009 17:59 |