Пастырскі ліст Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі

Перыяд Вялікага посту, які мы цяпер перажываем, з’яўляецца найлепшай нагодай для разважання пра вялікую любоў Бога, аб’яўленую ў місіі Езуса Хрыста, асабліва ў таямніцы Яго крыжовай ахвяры, якая няспынна ўзнаўляецца ў Эўхарыстыі.

Жадаючы, каб таямніца Адкуплення і таямніца Эўхарыстыі сталі прадметам нашага разважання, Святы Айцец Ян Павел ІІ устанавіў Год Эўхарыстыі і ў Апостальскім лісце “Застанься з намі, Пане” (7 кастрычніка 2004 г.) даў нам парады, як належыць перажыць гэты год.

Сённяшняя нядзеля ў нашай краіне прысвечана дабрачыннай арганізацыі “Карытас”, мэта дзейнасці якой — клопат пра найбольш бедных, пра тых, хто ў нястачы. Гэты клопат вынікае з нашай братняй любові, якая сваю сілу чэрпае з ахвярнай любові Хрыста, аб’яўленай ў Яго сакрамэнтальнай прысутнасці ў Эўхарыстыі. Такім чынам, можна сказаць, што дзейсная братняя любоў — гэта выраз свядомай удзячнасці Езусу за Яго сакрамэнтальную прысутнасць сярод нас.

Таму ў гэтым Пастырскім лісце, ідучы за парадамі Святога Айца, мы імкнёмся паяднаць сваю свядомасць з Вялікай Таямніцай нашай веры і выявіць цесную сувязь, якая існуе паміж Эўхарыстыяй і дзейснай любоўю да бліжняга.

“Пан Езус у тую ноч, калі быў выдадзены” (1 Кар 11, 23), устанавіў Эўхарыстычную Ахвяру свайго Цела і сваёй Крыві. Словы св. Паўла з’яўляюцца не толькі ўспамінам той падзеі ў Вячэрніку, але ўзнаўляюць сакрамэнтальную прысутнасць Езуса Хрыста і Яго Крыжовую Ахвяру.

Гэтая праўда добра выражаецца ў словах, якія кажа народ Божы ў адказ на словы святара: “Гэта вялікая таямніца веры” — “Абвяшчаем смерць Тваю, Пане Езу”.

Касцёл атрымаў Эўхарыстыю ад Хрыста, свайго Пана, не як адзін са шматлікіх каштоўных дароў, але як самы каштоўны дар, бо гэта — дар самога сябе, Яго ўласнай асобы. Дар Эўхарыстыі — гэта дар Божага збаўлення.

Гэты дар не абмежаваны толькі мінулым, ён не з’яўляецца толькі ўспамінам былых падзей, бо тое, што Хрыстус учыніў для нас, перанёсшы столькі пакут дзеля ўсіх людзей, належыць да Божай вечнасці і пераўзыходзіць усе часы.

Калі Касцёл здзяйсняе Эўхарыстыю — успамін Смерці і Змёртвыхпаўстання Хрыста, — здзяйсняецца справа нашага збаўлення. Дзякуючы гэтаму кожны вернік можа ў ёй удзельнічаць і карыстацца яе невычэрпнымі пладамі. Гэта вера, якою на працягу вякоў жылі пакаленні, якую нязменна абвяшчаў Касцёл, праз усе вякі заахвочваючы верных да ўдзячнасці (Павел VI, урачыстае вызнанне веры, 30.06.1968 г.).

Што ж яшчэ мог учыніць для нас Езус? У Эўхарыстыі аб’яўляецца любоў Хрыста, якая ідзе ажно да канца; любоў, якая не ведае межаў (пар. 1 Кар 13, 1).

Эўхарыстыя ў такім разуменні была прадметам асаблівага ўшанавання з самага пачатку яе існавання. Так сцвярджае вялікі настаўнік веры св. Тамаш Аквінскі, які ў сваіх працах напісаў, што здзяйсненне Найсвяцейшай Ахвяры мае такую ж вартасць, як і смерць Пана Езуса на крыжы. Святы Ян Віянэй таксама вучыў, што мучаніцтва чалавека за веру мае меншую вартасць, чым Ахвяра святой Імшы. Мучаніцтва за веру — гэта ахвяра чалавека для Бога, а святая Імша — гэта Ахвяра Бога для чалавека.

Вынікам гэтага вучэння былі словы Папы Пія XII, на выказванні якога абапіраўся таксама ІІ Ватыканскі Сабор. Ён казаў, што Ахвяра Галгофы не адрозніваецца ад ахвяры, якая складаецца на алтарах нашых касцёлаў, бо кожны алтар — гэта ўзгорак, на якім узвышаецца крыж з Укрыжаваным і працягваецца паяднанне чалавека з Богам.

Падсумаваннем вучэння Касцёла пра Эўхарыстыю з’яўляецца энцыкліка Святога Айца Яна Паўла ІІ пра Эўхарыстыю ў жыцці Касцёла Ecclesia de Eucharistia, абвешчаная 17 чэрвеня 2003 года. У ёй Святы Айцец выразна кажа, што Хрыстус раз і назаўсёды прынёс ахвяру і даверыў яе Касцёлу, каб складаў яе як Ахвяру і карміў ёю верных да сканчэння свету.

Святы Айцец зноў выразна падкрэслівае, што ў Эўхарыстыі ёсць сіла, якая нас унутрана перамяняе, умацоўвае і сее ў нас зерне надзеі ў нашай зямной вандроўцы. У Эўхарыстыі таксама нараджаецца і ажывае місія кожнага чалавека ў Касцёле.

На падставе гэтага Святы Айцец разважае над праблемай грамадскага значэння Эўхарыстыі. Хрысціяне, спажываючы Эўхарыстыю, умацоўваюць сваю душу.

З Эўхарыстыі паходзіць дар любові і салідарнасці, бо сакрамэнт алтара нельга аддзяліць ад запаведзі ўзаемнай любові (Год Эўхарыстыі — Дакументы Касцёла, с. 109). Не выпадкова ў Евангеллі св. Яна мы не знаходзім апісання ўстанаўлення Эўхарыстыі, але чытаем пра тое, як Езус абмывае ногі Апосталам (Ян 13, 1-10). Такім чынам Пан Езус аб’явіў любоў, якая не пануе, а служыць. Сённяшняму свету так патрэбныя менавіта такія простыя і канкрэтныя знакі любові. Іх мерай з’яўляецца Эўхарыстыя, і нам усім неабходныя тыя знакі як прыклады для наследавання.

Аднак не трэба думаць, што толькі сёння мы пачалі гаварыць пра грамадскае значэнне Эўхарыстыі. Гэтыя прынцыпы былі ўжо вядомыя ў першыя стагоддзі хрысціянства. Ужо ў ІІ стагоддзі св. Ігнацый з Антыёхіі акрэслівае хрысціянаў як тых, хто захоўвае прадпісанне адносна нядзелі, а таксама жыве верай у Змёртвыхпаўстанне Хрыста і Яго рэальную прысутнасць падчас цэлебрацыі Эўхарыстыі. Святы Юстын нагадвае, каб тыя, хто жыве ў дастатку, падзяліліся, як палічаць патрэбным, сабранымі дарамі, каб перадалі іх таму, хто ўзначальвае супольнасць, а той няхай дапаможа сіротам і ўдовам, пакінутым з-за хваробы ці па іншай прычыне, а таксама чужаземцам і вязням. Карацей кажучы, няхай дапаможа ўсім, хто ў патрэбе (Год Эўхарыстыі — Дакументы Касцёла, с. 110). Такім чынам, святая Камунія ўсім дае свае плады, умацоўвае нашую еднасць з Хрыстом, аддзяляе нас ад граху, заахвочвае дапамагаць бедным і дае задатак вечнага жыцця (ККК 1391–1398).

Плады святой Камуніі не аднолькавыя ва ўсіх, яны залежаць ад падрыхтоўкі да святой Імшы і падзякі пасля яе. Святы Тамаш Аквінскі нават піша, што ласка святой Камуніі ўзрастае па меры таго, як узрастае падзяка. Маючы на ўвазе ўзрастанне нашых заслуг праз розныя добрыя ўчынкі, мы хацелі б перанесці малітоўную падзяку пасля святой Камуніі на “падзяку ўчынкам”, якая рэалізуецца праз дзейсную дапамогу бедным і патрабуючым. Такая падзяка для таго, хто прымае святую Камунію, стане заслугай, а для бедных — духоўнай радасцю ад атрыманай дапамогі. Няхай з узрастаннем колькасці людзей, якія прымаюць святую Камунію, павялічваецца колькасць учынкаў міласэрнасці і памяншаецца колькасць тых бліжніх, якія жывуць у нястачы.

Праз нашыя ўчынкі міласэрнасці паводле слоў св. Яна Хрызастома мы будзем “зямлю ператвараць у неба”. Дзякуючы гэтаму нашая хрысціянская любоў, якая канцэнтруецца на Эўхарыстыі як пачатку, будзе працягвацца ў канкрэтным служэнні чалавеку і будаваць свет паводле Божай задумы (“Я — з вамі”, адвэнтавыя рэкалекцыі, с. 98).

Плады дабрачыннай працы паасобных людзей, хоць яны і збаўчыя, у сённяшняй рэчаіснасці не такія шматлікія, як у арганізаванай групе. Не ўсе людзі ведаюць адзін аднаго. Сярод нас жыве шмат бедных, пра якіх ніхто не ведае, якім ніхто не дапамагае, а яны з-за нясмеласці не адважваюцца прасіць іншых аб дапамозе. Дапамога паасобных людзей заўсёды будзе адзінкавай і залежнай ад індывідуальных магчымасцяў. Паўсюдную дапамогу, якая ахоплівае ўсіх тых, хто жыве ў нястачы, можа арганізаваць толькі парафія, якая з’яўляецца супольнасцю вернікаў.

Парафія павінна дзейнічаць праз парафіяльную дабрачынную групу, якая можа складацца з адпаведных людзей, здольных прысвяціць сябе ахвярнай працы. Члены камітэта павінны добра ведаць сітуацыю ў парафіі і мець больш блізкі кантакт з беднымі. Кіраўніком групы павінен быць пробашч парафіі, і яго таксама трэба інфармаваць аб патрэбах парафіі.

Парафіяльная група павінна ўзяць на сябе ўсе ініцыятывы, якія датычаць дапамогі бедным, а таксама здабывання фінансавых сродкаў і іх размеркавання. У размеркаванні дапамогі нельга кіравацца выключна рэлігійнымі меркаваннямі, але неабходна аказваць дапамогу згодна з вучэннем Хрыста. Трэба, каб паўставалі і дзейнічалі на нашай зямлі парафіяльныя дабрачынныя групы. Ажыўленне дабрачыннай дзейнасці ў парафіі будзе найлепшым пладом Эўхарыстычнага Года і трывалай падзякай Езусу, які прабывае між намі і прыходзіць у нашыя сэрцы.

На гэтую плённую працу шчырым сэрцам благаслаўляем: у імя Айца і Сына, і Духа Святога.