Гамілія арцыбіскупа Тадэвуша Кандрусевіча падчас св. Імшы Юбілею святароў з нагоды Года Надзвычайнага Юбілею Божай Міласэрнасці

Браслаў, 2 чэрвеня 2016 г. Вашы Эксцэленцыі, паважаныя святары, кансэкраваныя асобы, браты і сёстры! 1. Божы Провід дазваляе нам ужо трэці раз у сучаснай гісторыі Каталіцкага Касцёла на Беларусі адзначаць Агульнабеларускі дзень святароў. Першыя дзве сустрэчы адбыліся ў 2009 і 2013 гг. у мінскім касцёле свв. Сымона і Алены. Трэцяе — адбываецца ў маляўнічым Браславе, сярод шматлікіх азёр, што дапамагае нам лепей усведаміць наша святарскае пакліканне, бо Езус паклікаў апосталаў менавіта з галілейскіх рыбакоў. Там над берагамі Галілейскага возера адбыўся цуд паклікання. Адзін прыгожы аповед кажа пра тое, як Езус шукаў тых, хто прадоўжыць справу абвяшчэння Евангелля і будзе будаваць Касцёл, як сакрамэнт паўсюднага збаўлення. У тыя часы найлепшых спартсменаў выяўлялі Алімпійскія гульні. Зрэшты так ёсць і ў наш час. Дык вось Езус пастанавіў правесці алімпійскія гульні пакліканых, — калі так можна выказацца. Паводле Яго кандыдаты павінны былі прайсці тры тэсты: «Абвяшчэнне Добрай Навіны, катэхізацыю і літургіку». Абвяшчэнне Божага слова. Адзін рыхтаваўся сур’ёзна да казання і яго чытаў, іншы звяртаўся да людзей спантанна. Адзін прамаўляў эмацыйна і артыстычна, іншы — ціха і спакойна. Усё выглядала як звычайна. Але Езус не быў задаволены, бо ў пропаведзі не было агня і духа. Катэхізацыя. Адзін задавальняўся традыцыйнай методыкай катэхізацыі, іншы — выкарыстоўваў новыя сучасныя метады. Ізноў усё выглядала нармальна. Аднак Езус не быў задаволены, бо ў працэсе катэхізацыі не было бачна ні агня, ні духа. Нарэшце, літургія. Адзін спяваў падчас набажэнства, іншы ціха чытаў літургічныя тэксты. Адзін цэлебраваў з акаджэннем, іншы — без. Усё выглядала звычайным нармальным набажэнствам, але Езус ізноў быў не задаволены, бо не бачыў сапраўднага Божага духа ў літургічных дзеяннях. Ён вельмі засмуціўся такім станам рэчаў і пайшоў адпачыць на бераг Галілейскага возера. Адпачываючы, нечакана ўбачыў рыбакоў, якія ўкладалі ўсё сваё сэрца ў працу. І сказаў: «Вось тыя, каго Я шукаю! Яны працуюць ад душы!» Таму сённяшняе святкаванне Юбілею святароў у Браславе на берагах славутых браслаўскіх азёраў стварае добрую атмасферу, каб ад сэрца падзякаваць Богу за пакліканне да святарства, зрабіць рахунак сумлення, як мы выконваем сваё служэнне і папрасіць благаслаўлення на далейшую працу. 2. Сёння мы з радасцю збіраемся ў старажытнай Браслаўскай святыні, каб супольна святкаваць Юбілей святароў і наша радасць не павінна быць паменшана цяжкасцямі, якія мы сустракаем на нашым святарскім шляху. Апошнія часы адзначаюцца вялікімі культурнымі зменамі, якія адбываюцца ў свеце і нашым беларускім грамадстве. У першую чаргу яны праяўляюцца ў тым, што сучаснаму чалавеку бракуе «пункту аднясення». Ён не мае духоўнага фундаменту, духоўна паранены і думае выключна толькі пра сябе. Не прымае існавання абсалютнай праўды і ёю лічыць тое, што яму такім падаецца. Такім чынам маральнае зло для яго можа быць маральным дабром. Каб несці эфектыўную дапамогу такім людзям, святар сам павінен стаць сапраўдным слугой Божай міласэрнасці па вобразу Найвышэйшага святара Езуса Хрыста. 3. Евангелле прадстаўляе нам Езуса як вобраз Міласэрнага Айца. У Ім міласэрны нябесны Айцец з’явіўся ў чалавечым целе, з чалавечым сэрцам і тварам, каб быць блізка людзей і каб яны маглі дакрануцца да Божай міласэрнасці. Яна праявілася ў вучэнні Езуса, у Яго клопаце пра бедных і патрабуючых, а наймацней — у пасхальнай таямніцы Крыжа і Змёртвыхпаўстання. Праз паслугу Касцёла гэты працэс трывае і будзе трываць заўсёды. Святы Ян Павел II у энцыкліцы «Багаты ў міласэрнасці Бог» вучыць, што невычарпальнай з’яўляецца воля Бога Айца прымаць ў свой дом марнатраўных сыноў і бязмежнай — гатоўнасць і моц прабачэння, якія выплываюць з неабмяжаванай каштоўнасці ахвяры Езуса. Ніякі грэх не перавышае і не абмяжоўвае яе, акрамя браку добрай волі да навяртання чалавека (пар. DM 13). У Езусе Хрысце Бог чакае грэшніка, шукае яго і заклікае, каб паяднаўся з Ім у сакрамэнце пакаяння (пар. RP 10). 4. Моцаю прэзбітэрскага пасвячэння, наследуючы Хрыста, святар становіцца вобразам Яго міласэрнасці. 4.1. Найперш ён павінен абвяшчаць мацнейшую за самы вялікі грэх Божую міласэрнасць. Да гэтага нас заклікае крызіс практыкі сакрамэнту пакаяння і паяднання. Людзі часта кажуць, што не грашаць і таму не маюць патрэбы спавядацца, што далёка не так. Нездама св. Ян апостал вучыць, што той, хто кажа, што ён без граху, то памыляецца і ў ім няма праўды (пар. 1 Ян 1, 8). Святы Айцец Францішак, які з’яўляецца ўвасабленнем Божай міласэрнасці, публічна прызнае сябе грэшнікам. Таму нам, святарам, неабходна прыпамінаць людзям аб бязмернай Божай міласэрнасці, якая не выключае нікога. Неабходна таксама звяртацца да парабалы аб марнатраўным сыне, якую на самой справе можна назваць парабалай аб міласэрным Айцу (пар. Лк 15, 11-32). Яна нас вучыць аб тым, што нават самы грэшны чалавек заўсёды мае магчымасць аднавіць сваю годнасць, бо Божая любоў вышэй за самы вялікі грэх. Яна гатова з радасцю прыняць кожнага, хто вяртаецца дамоў і нават шчодра яго абдараваць, бо сын, які духоўна памёр, ажыў да новага жыцця і такім чынам яго чалавечая годнасць адрадзілася. Усё гэта нагадвае аб тым, што Бог пахіляецца над кожным марнатраўным сынам, над яго маральным убоствам і грахом. Ён чыніць гэта для таго, каб чалавек, які дасвядчае міласэрнасць, не адчуваў сябе прыніжаным, але тым, хто знайшоўся, бо дасвядчае радасць Айца, да Якога ён вярнуўся. 4.2. Святар з’яўляецца распарадчыкам Божай міласэрнасці. Чыніць гэта найперш праз цэлебрацыю сакрамэнту пакаяння. Дзякуючы гэтаму Бог схіляецца над нашымі ранамі і дае мацнейшы за хваробу лек і мацнейшую за віну міласэрнасць. Такім чынам, дзякуючы Божай любові, мы ізноў паўстаем з граху да Боскага жыцця. У Юбілейным Годзе Міласэрнасці неабходна вярнуцца да належнага выконвання функцыі спаведніка, каб даць магчымасць людзям дасведчыць ласкі Божай міласэрнасці, каб яны ведалі, што Бог іх не адрынуў, але любіць і разумее. Такім чынам, дзякуючы святару, вернікі могуць перажываць дасведчанне марнатраўнага сына. Святы Айцец Францішак шмат ўвагі прысвячае цэлебрацыі сакрамэнту пакаяння і вучыць, што ніколі нельга асуджаць пенітэнта. Неабходна асуджаць грэх, а не грэшніка. Канфесіянал — гэта не месца катавання, але месца Божай міласэрнасці, якая заахвочвае нас чыніць дабро (пар. EG 44). Грэшнік прыходзіць да Хрыста ў асобе святара і таму той павінен дапамагчы яму на гэтым шляху, бо ў адваротным выпадку мы пакінем грэшніка ў палоне зла. 4.3. Нарэшце святар павінен быць сведкам Божай міласэрнсці. Абвяшчэнне Божай міласэрнасці і адароўванне ёю ў сакрамэнце пакаяння становяцца найбольш плённымі, калі іх дапаўняе асабістае сведчанне святара. Такой з’яўляецца логіка Евангелля. Хрыстус даручыў місію прабачэння і паяднання тым, хто перад гэтым сам дасведчыў Яго міласэрнасць. Каб стаць добрым спавядніком, найперш неабходна быць добрым пенітэнтам. Папа Францішак ясна вучыць, што для плённага служэння ў сакрамэнце паяднання, святар сам павінен з яго карыстацца як найчасцей (пар. MV 17), бо існуе ўнутраная сувязь паміж духоўным жыццём спаведніка і выконваннем яго функцый. Добрым распарадчыкам сакрамэнту пакаяння можа быць толькі той святар, які сам чэрпае з сакрамэнтальнай крыніцы ласкі паяднання. Пантыфік падкрэслівае, што спаведнікі павінны быць вернымі слугамі прабачэння. Таму яны з радасцю павінны прымаць пенітэнтаў, як айцец прыняў марнатраўнага сына, і быць знакам перавагі міласэрнасці (пар. MV 17). 5. Аднойчы Святому Айцу Пію XI яшчэ ў 30-я гады мінулага стагоддзя прынеслі да зацвярджэння прапанову інтэнцый малітваў на чарговы месяц, у якой было напісана: «Каб Бог паслаў больш святароў». Тады Святы Айцец паправіў: «Каб Бог паслаў больш святых святароў». Сучасны свет патрабуе святароў, бо жніво вялікае, але працаўнікоў мала. Аднак у той сам час ён патрэбуе святых працаўнікоў. Бо толькі святы і ахвярны святар, які жыве місійным духам, можа стаць у сучасным секулярызаваным свеце сведкам Хрыста, Яго Евангеля і міласэрнасці. Благаслаўлёны Папа Павел VI казаў, што сучасны чалавек ахвотней слухае сведкаў ніж настаўнікаў, а калі і слухае іх, то толькі таму, што яны з’яўляюцца сведкамі (пар. EN 41). 6. Дарагія браты ў святарстве! Пакліканне да святарства — гэта вялікі Божы дар. Езус кажа, што не мы Яго выбралі, але Ён нас выбраў і паслаў, каб мы ішлі і прыносілі плён і каб наш плён трываў (пар. Ян 15, 16). Таму мы павінны заўсёды памятаць аб тым, што без Езуса мы нішто. Сабраўшыся сёння вакол алтара, мы павінны накіроўваць наш позірк на Езуса з надзеяй, што Ён і далей дапаможа нам узрастаць у веры, надзеі, любові і пастырскай актыўнасці. Ён яднае нас у адзінае беларускае святарства. Ён грэе нашы сэрцы сваім словам. Ён у Эўхарыстыі дае нам новае жыццё. Ён падтрымлівае святарскае братэрства. Ён аднаўляе Касцёл, разганяе хмары часу і дазваляе бачыць справы Духа Святога. Ён аднаўляе любоў да душаў, місійны дух і пастырскую актыўнасць. Ён не стамляецца паўтараць: «Не бойцеся. Я з вамі ва ўсе дні аж да сканчэння веку» (пар. Мц 28, 20). У кожнага з нас свой большы ці меншы досвед святарскага служэння. Сёння добрая магчымасць зрабіць рахунак сумлення, асабліва адносна таго, ці ў нашым святарскім служэнні Езус займае першае месца? Ці мы па Яго прыкладзе з’яўляемся слугамі Божай міласэрнасці, ці яго абвяшчаем, ці з’яляемся годнымі распарадчыкамі і, урэшце, ці сведчым пра яго кожны дзень нашага служэння? Няхай Марыя, Маці Міласэрнасці і Валадарка азёраў з Браслаўскага санктуарыя, выпрасіць у свайго Сына патрэбныя ўсім нам ласкі і благаславіць на шляху служэння Божай міласэрнасці. Амэн. Выкарыстаная літаратура і прынятыя скарачэнні: 1. Павел VI. Апостальская адгартацыя «Evangelii nuntiandi» (EN). 2. Ян Павел II. Энцыкліка «Dives in misericordiae» (DM). 3. Ян Павел II. Апостальская адгартацыя «Reconciliatio et paenitentia» (RP). 4. Францішак. Апостальская адгартацыя «Evangelii gaudium» (EG). 5. Францішак. Була абвяшчэння Надзвычайнага Года Божай Міласэрнасці «Misericordiae vultus» (MV).

Адноўлена 03.06.2016 13:00