20 лістапада 2009 г., Мінск

Глыбокапаважаныя святары, законнікі і законніцы, браты і сёстры!

Ад усяго сэрца вітаю ўдзельнікаў сімпозіума «Ксёндз Боска — учора, сёння і заўтра», прысвечанага 150-годдзю заснавання Таварыства св. Францішка Сальскага і 70-годдзю кананізацыі Яна Боска.

Дзякую салезіянам за арганізацыю гэтага сімпозіума. Заўсёды важна памятаць аб сваіх каранях і вяртацца да іх. Тым больш у жыцці рэлігійнай ці манаскай супольнасці трэба жыць харызмай свайго заснавальніка. У мітусні гэтага свету яе нельга страціць, наадварот — трэба яшчэ больш яе развіваць у адпаведнасці з патрабаваннямі і выклікамі часу.

Напэўна, пачатак XXI ст. — гэта не XIX ст, калі дзейнічаў св. Ян Боска. Сёння чалавек перажывае не толькі тэхнічную рэвалюцыю, калі дасягненні навукі і тэхнікі сапраўды захапляюць. Сёння трэба казаць таксама аб рэвалюцыі ў адносінах чалавека да Бога і рэлігіі, калі ўсё перавярнулася з ног на галаву.

Калі ў часы св. Яна Боска, сучаснікам якога быў Карл Маркс, гаварылася, што па Еўропе блукае прызрак камунізму, то сёння постмадэрнісцкі свет аб’яў прызрак секулярызму, маральнага рэлятывізму, рэлігійнай індыферэнтнасці і абсалютнай безадказнай свабоды. Рэлігія — гэта праслаўленне Бога чалавекам. У наш жа секулярны час усё наадварот: чалавек ставіць сябе на месца Бога і імкнецца толькі да сваёй славы.

Чаму так ёсць? Дзе шукаць прычыну гэтай вельмі небяспечнай з’явы?  Чаму чалавек адракаецца ад сваіх хрысціянскіх каранёў і духоўных каштоўнасцяў?

Сярод многіх спробаў знайсці сапраўдны адказ на гэтыя і падобныя пытанні, прыклад дае св. Ян Боска.

Падчас тэхнічнай рэвалюцыі XIX  ст. паміж ніжэйшым (працоўным) і вышэйшым (прадпрымальнікі і ўладальнікі прадпрыемстваў) класам узнік канфлікт. Як заўсёды падчас кожнага канфлікта і сутыкнення інтарэсаў церпяць слабейшыя. У выніку сацыяльна-палітычных працэсаў і беднасці працоўнага люду ў часы св. Яна Боска на вуліцы аказалася многа беспрытульных дзяцей і моладзі — перспектывай якіх былі злачынствы і турма.

Святы Ян Боска, добра прааналізаваўшы ўсю гэту складаную сітуацыю, зразумеў, што далей так працягвацца не можа. Нават так званая цяжкая моладзь мае права на нармальнае жыццё, на адукацыю, выхаванне і г.д. Ад таго, як будзе выхавана моладзь залежыць і свет, бо моладзь — гэта яго будучыня.

Атрымаўшы ад Бога вялікі дар і харызму выхавацеля, св. Ян Боска прысвяціў сябе гэтай цяжкай, але вельмі адказнай і неабходнай місіі. Яго унікальная папераджальная сістэма выхавання абапіраецца на розуме, рэлігіі і выхаваўчай любові, калі выхавацель з’яўляецца сябрам, а не надзірацелем, калі ён вытрымаў выпрабаванне часам і прыняты моладдзю. Дэвіз св. Яна Боска — «Дайце мне душы, а ўсё іншае забярыце», — не менш актуальны і сёння, хоць і прайшло з таго часу паўтара стагоддзі.

Сёння дарослыя, як ім здаецца, клапоцяцца аб усім неабходным для сваіх дзяцей — аб здароў’і, добрай адукацыі, матэрыяльным забяспячэнні і г.д. Пры гэтым яны вельмі часта забываюць пра душу чалавека, пра фармаванне асобы як чалавека. У выніку ў сучасным грамадстве шмат добра адукаваных маладых людзей, аднак паводзіны і стыль іх жыцця выклікаюць жах. Такім чынам узнікае навая постмадэрнісцкая культура абсалютнай свабоды ад усяго і ўсяму, узрастае непавага да чалавечай асобы, замест цывілізацыі жыцця практыкуецца цывілізацыя смерці.

Постмадэрнісцкая культура — гэта як быццам новы выбух грыпу, ад якога вельмі цяжка вылечыцца. Аднак трэба памятаць, што вакцына ад гэтай эпідэміі ёсць. Яна была распрацавана 150 гадоў таму св. Янам Боска. Яе сутнасць заключаецца ў хрысціянскім выхаванні моладзі, у такім выхаванні, якое дасць надзею, нават насуперак надзеі.

Выказваю надзею, што сімпозіум «Ксёндз Ян Боска — учора, сёння і заўтра» дапаможа яшчэ больш ацаніць уклад і методыку гэтага святога чалавека ў сістэму выхавання моладзі, а таксама будзе спрыяць ў прыняцці яго ідэй у наш час.

Дзякую за ўвагу.