ІІ катэхеза Мітрапаліта Кандрусевіча на XXVI Сусветны дзень моладзі

Мадрыд, 18 жніўня 2011 г. Укаранёныя ў Хрысце 1. Моладзь паклікана будаваць сваё жыццё і жыццё грамадства. Яна павінна быць не індыферэнтнай, але актыўнай у гэтай справе. Нездарма благаслаўлёны Ян Павел II назваў моладзь надзеяй свету і Касцёла. Ад таго, якой будзе моладзь, залежыць наша будучыня. Аднак постмадэрнісцкі свет, у якім мы жывём, вельмі часта выхоўвае маладых людзей без яснай і моцнай чалавечай і хрысціянскай тоеснасці. У выніку чаго яны застаюцца без хрысціянскіх каранёў, не ведаюць, адкуль прыходзяць і куды ідуць. Яны падобныя да чалавека, які на чыгуначным вакзале ў касе просіць білет на цягнік. Касірша пытаецца: «Куды?» — «Усё роўна». Яму зусім не важна, куды ехаць, абы толькі ехаць.   Таму відавочна паўстае пытанне: як такім людзям будаваць сваё жыццё ў сучасным кантэксце, пазначаным дыктатурай рэлятывізму і людзьмі, якія не ведаюць, як адрозніць дабро ад зла, праўду ад фальшу?   2. Выхад ёсць. Мы не пакінуты самі на сябе і на свае слабыя чалавечыя сілы. Езус Хрыстус заклікае нас будаваць нашае жыццё з Ім і на трывалым падмурку. Таму моладзь паклікана ўвайсці ў адносіны з Хрыстом. «Імкненне быць хрысціянінам не з’яўляецца вынікам этычнага выбару або нейкай вялікай ідэі, але вынікам спаткання з падзеяй, з Асобай, якая надае жыццю новую перспектыву і тым самым выразны накірунак» (DCE 1), — навучае папа Бэнэдыкт XVI. Быць хрысціянамі азначае быць прышчэпленымі да Хрыста як галінкі з вінаграднай лазой. «Без Мяне нічога не зможаце зрабіць» (Ян 15, 5), — кажа Езус. 3. Кім для нас, хрысціян, з’яўляецца Езус Хрыстус? Гістарычнай асобай, якая жыла 2000 гадоў таму? Магам, які тварыў цудоўныя справы? Добрым аратарам, якога любілі слухаць? Артыстам, які падабаўся гледачам? Палітычным лідэрам, за якім ішлі натоўпы, верачы, што Ён адбудуе былую палітычную і эканамічную моц Ізраіля? Калі толькі так, то гэтага замала. Езус для нас — гэта перадусім Уцелаўлёны Бог, Эмануэль — Бог з намі. Дзякуючы цуду ўцелаўлення, Бог стаў блізкі нам. Хрыстус паказаў любоў Бога Айца, якая ўвайшла ў жыццё чалавека (пар. ККК 456-463). Дзякуючы сваёй міласэрнасці Езус дазваляе нам стаць Ягонымі сябрамі (пар. Ян 15, 14-15). «Хрыстус, новы Адам, у самім аб’яўленні таямніцы Айца і Яго любові поўнасцю паказвае чалавека самому чалавеку і адкрывае яму яго найвышэйшае пакліканне» (GS 22), — навучае Другі Ватыканскі Сабор. Таму Езус Хрыстус з’яўляецца адказам Бога на самыя вялікія аспірацыі чалавека і таму нам трэба Яго прыняць. 4. Прыняць Хрыста як корань і падмурак нашага жыцця азначае самым сур’ёзным чынам паставіцца да сакрамэнту хросту, у якім Хрыстус заключыў з намі саюз. Гэта не былы Савецкі Саюз, не аморфная Саюзная дзяржава Беларусі з Расіяй і нават не збудаваны на эканамічным прагматызме без духоўных каштоўнасцяў Еўрасаюз. Саюз з Езусам — гэта духоўны саюз, у якім Езус заклікае нас жыць Ім ва ўсіх абставінах нашага жыцця і імкнуцца да святасці. Святасць — гэта поўня жыцця ў Хрысце. Таму, каб дасягнуць гэтай поўні, не трэба баяцца святасці. «Будзьце святымі новага тысячагоддзя», — заклікаў благаслаўлёны Ян Павел II моладзь падчас іх сусветнага форуму ў Рыме ў 2000 г. У сакрамэнце хросту мы ўключыліся ў Хрыста і таму павінны быць Ягонымі, павінны быць абагаўлёнымі. Ён для нас павінен быць самым дарагім. Сын аднаго караля палюбіў дачку пекара і ажаніўся з ёю. Яны былі вельмі шчаслівымі. Калі памёр кароль, то прынц заняў яго месца. Усе міністры былі не задаволены тым, што яго жонка з простага люду і настойвалі, каб ён развёўся і ажаніўся з дачкой караля суседняй дзяржавы. Яны былі настолькі настойлівымі, што малады кароль сказаў сваёй жонцы, каб яна вярнулася дамоў да бацькоў. Пры гэтым ён сказаў ёй, што яна можа ўзяць з сабой самае дарагое, што толькі хоча. У той вечар яны апошні раз вячэралі. Жонка падлівала ўсё больш і больш віна каралю, і ён заснуў. Тады яна паклала яго ў палотнішча і занесла да бацькоўскага дому. Кароль, праснуўшыся раніцай, быў здзіўлены, чаму ён знаходзіцца ў доме булачніка. А жонка яму адказала: «Ты ж сказаў мне ўзяць самае дарагое. Ты мне самы дарагі. Я цябе і ўзяла». А што самае дарагое для нас? Хрыстус, з якім мы злучыліся ў сакрамэнце хросту, ці нешта іншае? Слова «хрысціянін» паходзіць ад слова «Хрыстус», а не «Хрыстус» ад «хрысціяніна». Таму хрысціянін павінен быць ім не толькі падчас малітвы, у касцёле на набажэнстве, на Сусветным дні моладзі і г. д., але паўсюль, каб сваім жыццём сведчыць сваё хрысціянства і гэтым самым несці Хрыста людзям, якія Яго яшчэ не пазналі або сумняваюцца ў веры. Калі мы будзем жыць паводле Евангелля, бараніць хрысціянскія каштоўнасці і іх несці ў штодзённае жыццё, то станем жывымі старонкамі Евангелля. Такім чынам будзем прымаць актыўны ўдзел у новай евангелізацыі. Прыняць Хрыста азначае жыць паводле Яго Евангелля, што ў наш час становіцца ўсё больш і больш цяжкай справай з-за пашыраючыхся тэндэнцый маральнага рэлятывізму, які сцвярджае, што няма абсалютнай праўды і ўсё адносна. Не мы павінны змяняць Евангелле, але Евангелле павінна змяняць нас, калі мы хочам быць шчаслівымі ў гэтым жыцці і дасягнуць шчасця ў вечнасці. Прыняць Хрыста азначае бараніць еднасць сям’і як самім Творцам устаноўленага адзінага і непарушнага саюзу мужчыны і жанчыны, з мэтай узаемнай дапамогі, працягу роду чалавечага і выхавання новага пакалення. На жаль, у гэтай галіне шмат недахопаў. Інстытут сям’і, які з’яўляецца галоўнай клеткай кожнага грамадства, знаходзіцца ў вялікім крызісе. Пасля ХХ стагоддзяў хрысціянства людзі вяртаюцца да правіла Старога Запавету, калі Майсей дазволіў мужчыне пакінуць жонку. Але як казаў Езус, ён так учыніў, бо сэрцы габрэяў былі цвёрдымі. На грэчаскай мове гэта слова гучыць як склерозіс — не трэба перакладу — склероз, вельмі цяжкая хвароба. Сучасны свет хворы на духоўны склероз.    Прыняць Хрыста азначае жыць свабодай усыноўленых дзяцей Божых, а не свабодай ад Бога і Яго закону. Калі нехта думае, што, не захоўваючы Божага закону, ён становіцца свабодным, то трэба сказаць, што такі чалавек вельмі моцна памыляецца. Вядзе амаральны стыль жыцця і не можа ад яго адмовіцца, гэтым самым становячыся залежным ад яго. Пачынае піць у імя свабоды і становіцца алкаголікам, рабом алкагалізму. Прымае наркотыкі і становіцца іх нявольнікам, залежным ад іх, бо без іх не можа больш жыць. У Беларусі кожная пятая сям’я мае праблемы з наркаманіяй, а кожны трэці школьнік сярод сваіх сяброў мае нарказалежных, што ставіць яго ў вельмі небяспечную сітуацыю. Прыняць Хрыста азначае не думаць, што дасягненні навукі і тэхналогіі здольны вырашыць усе праблемы, асабліва калі яны выкарыстоўваюцца не згодна з маральнымі прынцыпамі. Жыццё вельмі добра паказвае, што вырашэнне адных праблем вядзе да паўстання другіх. Распашка цаліны, асушэнне палескіх балот, Чарнобыль, Фукусіма, мінскае метро 11 красавіка г.г., аварыя цеплахода «Булгарыя», калі на вельмі старым, шмат разоў спісаным і перагружаным судне 10 ліпеня г.г. на Волзе загінула больш за 100 чалавек, і ўсё з-за таго, што кампанія хацела больш зарабіць. Вельмі часта ў сучасным свеце можна пачуць пра праблему перанасялення і ў сувязі з гэтым пра праблему голаду. Сапраўды, праблема голаду існуе, але не па прычыне таго, што зямля не можа пракарміць ужо каля 7 млрд. людзей, а па прычыне існуючай сацыяльнай несправядлівасці. Добрая па сваёй ідэі глабалізацыя, калі рэалізуецца без этычных прынцыпаў, вядзе да яшчэ большага падзелу паміж багатымі і беднымі, сведкамі чаго мы з’яўляемся. Прапановы рэгуляваць прырост насельніцтва абортамі ці забаронай мець больш чым адно дзіця, як гэта ёсць у Кітаі, ужо прывялі да дэмаграфічнага крызісу, асабліва ў развітых краінах Еўропы. Але хтосьці павінен працаваць. І ў Еўропу, з яе багатай хрысціянскай традыцыяй і культурай, прыязжаюць людзі зусім іншага менталітэту, якія змяняюць воблік Старога кантынента. Адсюль і з’яўляецца новая праблема паліткарэктнасці ў справах рэлігіі. У многіх краінах Еўрасаюзу ў школах забаронены ёлкі і стаенкі на Божае Нараджэнне, каб толькі не абразіць прадстаўнікоў іншых веравызнанняў. З гэтай самай прычыны англійская авіякампанія «British Airways» забараніла сцюардэсам публічна насіць знакі прыналежнасці да хрысціянства. Такім чынам, паўсюль бачна спіхванне рэлігіі на перыферыю жыцця, каб яна стала выключна прыватнай справай чалавека. Эўтаназія. На самой справе гэта не дапамога цяжка хвораму чалавеку годна завяршыць жыццё. Яе падмурак эканамічны. Дэмаграфічны крызіс прывёў да таго, што з’яўляецца ўсё больш пенсіянераў і кожны павінен працаваць на ўтрыманне большай колькасці людзей. А хто хоча проста так аддаць свае грошы? Ніхто. Таму эўтаназія якраз і з’яўляецца яшчэ адным спосабам вырашыць гэтую эканамічную праблему.    Прыняць Хрыста таксама азначае на Яго навучанні будаваць сваё асабістае і грамадскае жыццё. А як ёсць на самой справе ў нас, у нашым асабістым і грамадскім жыцці? Ці мы заўсёды і найперш верым слову Божаму, Евангеллю і навучанню Касцёла? А можа, усё наадварот? Колькі з нас зацікаўлены магіяй, варажбой, акультызмам, гараскопамі і г. д. Менавіта там мы стараемся адгадаць свой лёс і будучыню. Мы верым у Езуса Хрыста, але далёка не заўсёды Яго Евангелле з’яўляецца для нас настольнай кнігай і правадніком па жыцці. Мы давяраем тэлевядучым, розным Кашпіроўскім, а Богу? Ці сапраўды наша веру ўкаранёна ў Хрысце? Нездарма папа Бэнэдыкт XVI у сваім Пасланні на XXVI Сусветны дзень моладзі ў Мадрыдзе піша, што дзякуючы веры мы з’яўляемся збудаванымі на Хрысце, падобна як збудаваны на скале дом. Быць збудаванымі на Хрысце азначае адказваць канкрэтна на Божы заклік, давяраць яму і рэалізаваць на практыцы Яго слова. Сам Езус навучаў сваіх апосталаў: чаму Мяне называеце Панам, а не чыніце таго, што Я вам кажу? А на прыкладзе пра будоўлю Ён дадаў, што кожны, хто прыходзіць да Яго, слухае Ягонага слова і выконвае яго, падобны да чалавека, які збудаваў дом на скале, так што нават паводак не збурыў яго, бо быў дабра збудаваны. 5. Каб наша вера была сапраўднай, нам трэба абсалютна даверыцца Хрысту. Успомнім евангельскую гісторыю пра буру на моры. Апосталы амаль што гінуць і дакараюць Езуса, кажучы, што Яго не турбуе іх лёс. А Ён ім адказвае: чаго вы баіцеся, чаму вы такой малой веры? Або іншая бура. Езус ідзе па вадзе. Апосталы думаюць, што гэта прывід і вельмі баяцца. Езус, аднак, кажа: «Не бойцеся, гэта Я». Пётр у адказ гаворыць: «Калі гэта ты, то скажы, каб я прыйшоў да Цябе па вадзе». Езус кажа: «Прыйдзі». І Пётр ідзе. Якая вялікая вера была ў яго! Вакол хвалі, а ён ідзе. Аднак у пэўны момант ён спалохаўся хваляў, засумняваўся і адразу пачаў тануць. Тады Езус схапіў яго за руку і спытаўся: чаму засумняваўся і чаму такой малой веры?   Гэты прыклад паказвае, на што здольная моцная вера і адвага будаваць жыццё на ёй. Таму для Касцёла знешнія пагрозы не ўяўляюцца такімі небяспечнымі, як унутраныя, менавіта сумненне і малая вера яго вернікаў. Нездарма св. апостал Павел усклікае: «Калі Бог з намі, то хто супраць нас?» Два сябры спаткаліся пасля многіх гадоў разлукі. Адзін быў багаты, другі бедны. Яны паабедалі. Потым бядняк заснуў. У той час багаты палажыў у кішэню ягонай вопраткі дарагі камень. Бядняк яго не заўважыў і працягваў жыць вельмі бедна. Праз некалькі год яны зноў спаткаліся. Багаты быў здзіўлены і спытаў сябра: «Ці ты не знайшоў дарагі камень у тваёй кішэні?» Напэўна, не адзін з нас хацеў бы спаткацца з Хрыстом і не ведае, як. Езус сам нас навучае, як гэта ўчыніць. Успомнім сцэну на восьмы дзень пасля ўваскрасення, калі Ён сказаў апосталу Тамашу: «Укладзі свой палец у мае раны і не будзь больш няверуючым». Таксама і мы можам мець бачны кантакт з Езусам, у слядах Яго мукі і любові — гэта азначае ў сакрамэнтах, найперш у Эўхарыстыі, дзе Ён становіцца настолькі блізкім нам, што з’яўляецца хлебам жыцця вечнага, у сакрамэнце пакаяння, дзе аб’яўляе сваю міласэрнасць, і ў бедных і патрабуючых. У сакрамэнце хросту мы атрымалі самы дарагі дар веры і з’ядналіся з Хрыстом. Гэта самы вялікі падарунак Бога, які адкрывае нам дарогу да вечнасці. Але ці бачым мы яго? Ці знаходзім у гомане сучаснага свету? Ці з дня на дзень усё больш укараняемся ў Хрысце? Дадзім адказ сёння, бо заўтра ўжо можа быць позна. Амэн.

Адноўлена 18.08.2011 11:28