У Вялікую пятніцу Касцёл успамінае муку і смерць нашага Збаўцы Езуса Хрыста, таму хрысціяне павінны душою і сэрцам яднацца з Касцёлам у адзначэнні гэтага дня, які з’яўляецца найважнейшым у справе іх адкуплення. Хрысціяне павінны асаблівым чынам разважаць пра муку і смерць Езуса Хрыста, абуджаць у сабе найбольшую любоў да Яго і адчуваць вялікі боль за тое, што нашыя грахі прынеслі Збаўцy столькі пакутаў.

З’яднацца з церпячым Езусам Хрыстом

Вернікі павінны імкнуцца ў душы падзяляць цярпенне Хрыста, яднаючы з ім цялеснае вырачэнне, павялічваючы ў гэты дзень строгасць посту і молячыся за ўсіх людзей.

Вялікая пятніца заўсёды была днём асаблівага пакаяння і посту. У адпаведнасці са старажытнай традыцыяй у гэты дзень Касцёл не здзяйсняе Эўхарыстычнай ахвяры (святой Імшы). Гэтая традыцыя захавалася да нашых дзён. Алтар застаецца цалкам не пакрыты, без абрусоў, крыжа і падсвечнікаў.

У гэты дзень цэлебруецца спецыяльнае набажэнства Вялікай пятніцы – літургія Мукі Пана. Цэнтральнай часткай літургіі Мукі Пана з’яўляецца адарацыя святога Крыжа. Пасля святой Камуніі, якая адбываецца пасля адарацыі, Найсвяцейшы Сакрамэнт пераносіцца ў прыгожа аздобленую сімвалічную грабніцу.  

«Хто ў пятніцу скача, той на Вялікдзень плача»

Назва гэтага літургічнага дня гучыць так: пятніца Мукі і Смерці Пана, і з незапамятных часоў яе называюць Вялікай пятніцай. Вялікая пятніца — дзень посту і жалобы як у касцёлах, так і ў дамах хрысціян.

Калісьці ў некаторых дамах на знак вялікай жалобы нават спынялі гадзіннікі, завешвалі люстэркі, а дзецям было забаронена гуляць і шумець. Такім чынам, дзень праходзіў у спакоі і засяроджанасці.

У гэты дзень гаспадыні стараліся пасеяць крыху гароху, верачы, што тады ўраджай будзе лепшы. Лічылася таксама, што пасеянае ў гэты дзень збожжа не баіцца ні дажджу, ні ветру, а кожны добры рамеснік стараўся ў гэты дзень назапасіць крыху драўніны для працы. Рамеснікі верылі, што ў Вялікую пятніцу дрэва мае асаблівую Божую моц, таму што ў гэты дзень яно набрыняла крывёю і потам Збаўцы.

А вось што гавораць пра гэты дзень народныя прыкметы: «Калі ў Вялікую пятніцу дождж, увесь год будзе сухім», «У пятніцу рабі хатнюю працу, а ў суботу кідай работу», «Хто ў пятніцу скача, той на Вялікдзень плача» і інш.

(JM)