У Вялікую суботу вернікі прабываюць каля гробу Пана, разважаючы пра муку і смерць Збаўцы, а асабліва пра Яго сыход у адхлань. У шчырым посце і гарачай малітве вернікі чакаюць Уваскрасення Збаўцы.

Хрыстус нясе новае жыццё

У гэты дзень Касцёл поўнасцю ўстрымліваецца ад здзяйснення Эўхарыстычнай ахвяры. Святая Камунія ўдзяляецца толькі ў форме віятыку, а з іншых сакрамэнтаў дазволена ўдзяляць толькі намашчэнне хворых і сакрамэнт пакаяння і паяднання — споведзь. Пажадана, каб вернікі наведвалі і адаравалі Езуса ў Эўхарыстыі каля гробу Пана. Шматлікія вернікі наведваюць святыні ў гэты дзень, каб адараваць Езуса ў Эўхарыстыі каля гробу Пана, а таксама прыносяць з сабой стравы, каб благаславіць іх на велікодны стол.

У святочным кошыку абавязкова павінны быць: хлеб, вяндліны, яйка і соль. Хлеб нагадвае пра «хлеб жывы, які сышоў з нябёсаў», вяндліны ці велікодны баранак —  пра ўспамін пасхальнага баранка, яйка — сімвал новага жыцця, якое нясе ўваскрослы Хрыстус, соль ахоўвае нас ад сапсаванасці.

Пасхальная вігілія, якая адбываецца ў ноч Уваскрасення, лічыцца найважнейшай вігіліяй на працягу ўсяго касцёльнага года. Святы Аўгустын называе яе «маці ўсіх вігілій». У гэтую ноч Касцёл у малітоўным чуванні чакае ўваскрасення Хрыста.

Ноч чування

З самага пачатку Вялікая субота была насычана ўрачыстым чаканнем, чуваннямі і працягвалася да нядзельнага світання, да Рэзурэкцыі. З цягам часу яе абрад быў узбагачаны элементамі, што паходзілі з рымскай традыцыі, а менавіта благаслаўленнем агню і васковай свечкі — пасхалу. Гэтыя абрады распачыналі вігілію. З ІІ ст. для Пасхальнай ночы становіцца ўласцівай цэлебрацыя хросту як адна са складаных частак вігіліі.

Пасхальная вігілія з’яўляецца найважнейшай і найбагацейшай формай літургічнай цэлебрацыі на працягу касцёльнага года: гэта цэлебрацыя, у якой Касцёл прымае новых кандыдатаў у сакрамэнце хросту.

У гэтую Вялікую ноч Касцёл цэлебруе святыя сакрамэнты з усім багаццем знакаў, а таксама абвяшчае найважнейшыя падзеі гісторыі збаўлення. Пасха з’яўляецца найстаражытнейшым хрысціянскім святам і скіроўвае нашыя думкі да Хрыста, які ўваскрос, перамог смерць, грэх і сатану.

Асвячоная ў гэты дзень вада з’яўляецца знакам збаўчай рэчаіснасці, перадусім у сакрамэнце святога хросту. Хрост і аднаўленне хросных абяцанняў займаюць пачэснае месца ў літургіі Пасхальнай ночы, бо гэты сакрамэнт уключае нас у збаўчую таямніцу Хрыста.

Асвячоная ў гэты дзень вада ўжываецца для ўдзялення сакрамэнту хросту, а таксама для акраплення вернікаў. Яе таксама прыносяць дадому, каб акрапіць памяшканне і гаспадарчыя пабудовы.

У гэты дзень не спынялася гаспадарчая праца: сяляне стараліся пасадзіць хоць трохі бульбы, а некаторыя гаспадыні сеялі салату, авёс, садзілі цыбулю і іншую гародніну.

(JM)