Фота Аўдыё Відэа  
be  ru  pl  en  de info@catholic.by
Гэта архіў старой версіі сайта. Новая версія знаходзіцца па адрасе catholic.by
2 лютага — Грамніцы, палавіна зіміцы
Каляндар
02.02.2016 12:30

«Грамніцы — палавіна зіміцы». «На Грамніцы нап’ецца певень вадзіцы». Гэтыя прыказкі ўласна беларускія, іх ужывалі на беларускіх тэрыторыях як адзін з паказчыкаў народнага календара прыроды: Грамніцы прыпадаюць у католікаў на 2 лютага, а ў праваслаўных — на 15 лютага.

«Зіміца» — памяншальна-ласкальнае слова ад «зіма». «Грамніцы» ўтворана ад слова «гром»: у старажытныя часы ў гэты дзень язычнікі ўшаноўвалі бога Перуна, або, як яго яшчэ называлі, Грамаўніка. На Грамніцы часам можна было пачуць першы гром.



Напярэдадні святкавання Грамніц рабіліся вялікія васковыя свечкі, як у в. Лука Столінскага раёна, якія пасля запальваліся ў царкве і запаленымі прыносіліся дадому. Грамнічныя, або, як іх часам называлі, ахоўныя, свечкі «ігралі вялізную ролю ў святочным і паўсядзённым побыце людзей: з імі сустракалі маладых на вяселлі і дзіцятка на радзінах, клалі ў руку нябожчыку і г.д.» (В. Ліцьвінка).

«Даволі траскучыя марозы гулялі на прасторы, ціснулі ўсё жывое і нежывое. Прайшлі і Коляды, і Хрышчэнне (тры каралі), і блізка Грамніцы. Хоць і кажуць: «Грамніцы – палавіна зіміцы», але ўжо зіма ідзе к канцу» (Якуб Колас).

Грамніцы і Стрэчанне — дзве назвы таго самага свята, другая назва пераважае ў праваслаўных.

Паводле этымалагічнага слоўніка прыказак
пад рэдакцыяй Івана Лепешава

 

Пры выкарыстанні матэрыялаў сайта спасылка на Catholic.By абавязкова.