Гамілія Мітрапаліта Кандрусевіча ў Вялікую пятніцу

22 красавіка 2011 г., мінскі архікатэдральны касцёл Дарагія браты і сёстры! 1. Сённяшняя літургія вядзе нас да крыжа, які ў часы Хрыста быў знакам ганьбы і інструментам жудаснай смерці. Дзякуючы смерці Хрыста ён стаў знакам збаўлення і надзеі. Да Другога Ватыканскага Сабору ў літургіі пасля чытання мукі Езуса Хрыста не было казання. Апісанне мукі ўспрымалася ў абсалютнай цішыні. Нават прапускалася акламацыя напрыканцы: «Гэта слова Пана». У абноўленай літургіі пасля слоў «Езус аддаў духа» вернікі становяцца на калені і ў маўчанні разважаюць над таямніцай смерці Бога і чалавека Езуса Хрыста за нашы грахі. Аднак у той жа час нам патрэбны адпаведныя разважанні, каб не ўспрыняць смерць Хрыста выключна інструментальна і не быць падобнымі да аднаго няверуючага вучня, які праваліў усе экзамены ў школе. Тады бацькі паслалі яго ў каталіцкую школу. Са здзіўленнем яны ўбачылі, што ён выправіўся, стаў дысцыплінаваным і пачаў вучыцца вельмі добра, так што выдатна закончыў школу. Тады яны спыталіся ў яго, як сталася, што з непаслухмянага гультая ён стаў выдатным вучнем. Хлопчык адказаў, што калі ўпершыню ўвайшоў у клас, то на сцяне ўбачыў крыж і на ім укрыжаванага. Тады адразу падумаў, што тут не жартуюць, і яму не хацелася апынуцца на месцы гэтага няшчаснага на крыжы. 2. Крыж дапамог хлопчыку змяніць у лепшы бок свае паводзіны і адносіны да вучобы. Аднак праўда крыжа зусім іншая. Езус на крыжы не для таго, каб палохаць малых дзяцей, але каб паказаць людзям бязмежную любоў да іх. Ён на крыжы не для таго, каб паказаць, што можа стацца з імі, калі не будуць сябе адпаведна весці. Ён там, каб паказаць людзям, што коштам сваіх цярпенняў і смерці ўжо заплаціў за іх грахі. Ён памёр на крыжы не за тое, што сам зрабіў, але за мае і твае грахі, дарагі брат і сястра, памёр, бо бязмежна любіць нас. Ён памёр на крыжы за нас. «Памёр за нас». Мы настолькі прызвычаіліся да гэтых слоў, што яны, на жаль, не выклікаюць у нас вялікага ўражання, бо, па-першае, гэта было вельмі даўно, а па-другое, сучасны чалавек не вельмі заняты справай свайго збаўлення, не думае пра смерць і абмяжоўваецца праблемамі сённяшняга дня.        3. Каб лепш зразумець сапраўдны сэнс і значэнне крыжовай смерці Хрыста, звернемся да наступнай выдуманай гісторыі пра чалавека, які аддаў жыццё за свайго брата. Два браты жылі ў адным памяшканні. Старэйшы быў вельмі добры і справядлівы, сумленна працаваў і шанаваў Божы закон. Малодшы вёў разгульнае жыццё. Старэйшы шмат разоў стараўся направіць жыццёвы шлях свайго малодшага брата, аднак безвынікова. І вось аднойчы ноччу малодшы брат прыйшоў дадому з пісталетам і ў акрываўленым адзенні. «Я забіў яго, забіў, але я не хацеў гэтага», — мармытаў ён. Паліцыя акружыла дом. Было ясна, што злачынца не збяжыць, яго арыштуюць і, напэўна, пакараюць смерцю. «Я не хачу паміраць!» — лямантаваў малодшы брат. Паліцыя ўжо стукала ў дзверы. Тады старэйшы брат хутка пераадзеўся ў акрываўленае адзенне малодшага. Паліцыя арыштавала яго. Ён быў абвінавачаны ў смерці іншага чалавека і пакараны смерцю. Ён памёр за свайго брата. Гэта толькі выдуманая гісторыя, і сапраўдны злачынца павінен быць пакараны. 4. Ці мы не расцэньваем гэтае злачынства і смерць як гісторыю любові? Таксама і гісторыя цярпенняў і смерці Езуса Хрыста, аб чым мы пачулі падчас чытання Яго мукаў, — гэта гісторыя любові Бога да чалавека. Святы Айцец Бэнэдыкт XVI у сваёй першай энцыкліцы «Бог ёсць любоў» вучыць, што крыжовая смерць Хрыста — гэта найвышэйшая любоў, якою Бог адарыў чалавека. Як мы павінны на яе адказаць? Які адказ мы спадзяемся атрымаць ад малодшага брата на смерць старэйшага, якая выбавіла яго самога ад смерці? Зразумела, што ўдзячнасць. Гэтая ўдзячнасць таксама павінна праявіцца ў кардынальнай змене жыцця на лепшае, каб ніколі болей не чыніць зла. Чаго Бог сёння чакае ад нас, калі мы разважаем пра крыжовую смерць Езуса і адаруем крыж? Удзячнасці і змены жыцця на лепшае, а таксама любові да Бога і бліжняга. Бо ўсё пройдзе, а любоў застанецца, і Бог будзе нас судзіць з любові. Калі адзін з укрыжаваных разам з Езусам разбойнікаў шкадаваў за свае грахі і прасіў аб міласэрнасці, Езус выслухаў яго. Разбойнік, а не фарысеі, вучоныя ў пісанні і нават не апосталы, стаў першым збаўленым, бо першым на любоў Бога да чалавека адказаў любоўю.        5. Дарагія браты і сёстры! Калі наблізімся да крыжа, каб яго адараваць, калі яго абдымем і пацалуем, то ўслухаемся ў яго голас. У цішыні ён прамаўляе, і прамаўляе вельмі моцна. Мова крыжа — гэта мова бязмежнай любові Бога да чалавека, любові, якая прывяла Яго на крыж дзеля нас і нашага збаўлення. Крыж таксама пытаецца: а ты, чалавек, як успрымаеш гэтую любоў, як на яе адказваеш, ці кідаешся ў абдымкі Божай міласэрнасці — гэтага лякарства ад хваробаў сучаснасці? Які наш адказ? Як жаўнераў і іншых прысутных пры ўкрыжаванні, якія здзекаваліся над Ім і смяяліся, кажучы: «Іншых збаўляў, няхай сябе збавіць»? Ці злачынцы, які паверыў і звярнуўся да Езуса з дапамогай? Ад гэтага залежыць наш лёс, і ён вырашаецца сёння. 6. Пане Езу Хрыстэ! Стоячы пад Тваім крыжом, перапрашаю за яго знявагі, як падчас ганенняў на веру, так і ў наш час адыходу ад яе. Дзякую Табе за тваю ахвяру і благаслаўляю Цябе, бо сваім крыжом Ты адкупіў свет. Дзякую і прашу: дай мне ласку заўсёды заставацца верным голасу крыжа і сілу не адмовіцца ад яго, бо ў ім мая надзея, нават насуперак надзеі. Амэн.

Адноўлена 22.04.2011 10:46