Канферэнцыя кс. Андрэя Рылкі падчас ІІ Усебеларускай малітоўнай сустрэчы моладзі ў Івянцы

Укаранёныя ў Хрысце «Укаранёныя і збудаваныя ў Хрысце, моцныя ў веры» (Кал 2, 7) Дарагія браты і сёстры, шаноўная моладзь! Гэтыя словы апостала Паўла з Паслання да Каласянаў папа Бэнэдыкт XVI прапаноўвае як дэвіз сёлетняга спаткання маладых хрысціянаў. У гэты час перад Сусветнымі днямі моладзі, якія пройдуць у іспанскім Мадрыдзе, маладыя хрысціяне Беларусі збіраюцца ў сваім маленькім «Мадрыдзе» — маляўнічым Івянцы. Перажываючы нашу Усебеларускую сустрэчу моладзі ў духу адзінства з паўсюдным Касцёлам, хацелася б на самым пачатку паставіць пытанне, з якога пачынае свой сёлетні зварот да моладзі Бэнэдыкт XVI: чаго я шукаю? З якой мэтай я прыехаў на гэтую сустрэчу? Можна выбраць шлях уцёкаў ад адказу на гэтыя пытанні. Але такая пазіцыя была б выразам больш шырокай праблемы: страху перад пытаннем аб мэце і сэнсе свайго жыцця. Той, хто ўцякае ад гэтых найважнейшых пытанняў, суцяшае сябе наіўнай верай у тое, што ўсё само неяк будзе складвацца. Такі чалавек намагаецца заняць пасіўную жыццёвую паставу, дазвалячы камусьці рабіць за сябе выбар, вырашаць яго лёс. Аднак такое жыццё — гэта шлях пастаянных уцёкаў ад непажаданых думак аб сэнсе жыцця, уцёкаў ад людзей, якія прымушаюць задумацца або ставяць складаныя пытанні. Такая пастава прыводзіць да накаплення ўсё большага запасу агрэсіі, незадавальнення сваёй сітуацыяй, акружэннем. Фальшывым бальзамам на рану становяцца чарговы віток спіралі ўцёкаў — віртуальны свет. Там уцякач ад рэальнага жыцця можа быць героем, выпускаць усю сваю злосць, незадавальненне, агрэсію. Ці не ў гэтай спакусе пазбягання адказнасці за свой лёс, страху перад рэчаіснасцю, крыюцца шматлікія хваробы сучаснасці, вялікі попыт на ўсё, што адрывае чалавека ад рэальнага жыцця? А пры гэтым адчуваецца страшэнны дэфіцыт рэальных пазітыўных дзеянняў. Нежаданне браць на сябе адказнасць за ўласны лёс нараджае шматлікія страхі і агрэсію. Усё гэта таму, што асоба не жадае пачаць шукаць адказ на пытанне аб мэце і сэнсе свайго жыцця. Евангелле прапаноўвае нам іншы шлях. Гэта шлях для тых, хто не жадае быць рабамі або ўцекачамі, але гаспадарамі свайго жыцця. Гэта шлях свабоды ў Святым Духу, шлях поўных годнасці Божых дзяцей. Пан Бог стварыў нас не для сну ў віртуальных, штучных мроях, не для таго, каб мы марнавалі цэлыя гады свайго жыцця, не марнавалі Яго дары на нешта часовае. Ён задумаў нас як уцелаўленне Яго любові, каб мы, пазнаўшы багацце і магчымасці рэальнага і вечнага шчасця, маглі будаваць свой лёс у камуніі з людзьмі, іншымі стварэннямі і жывым Богам. Гэта дарога для тых, хто адважваецца на няпростае (сярод грэшнага свету), але сапраўднае жыццё. А сваю адвагу такі чалавек грунтуе на шчырым даверы да бязмежнай любові Таго, хто «так палюбіў свет, што аддаў Сына свайго Адзінароднага, каб кожны, хто ў Яго верыць, не загінуў, але меў жыццё вечнае» (Ян 3, 16). Здаецца, менавіта да роздуму над выбарам такога адважнага евангельскага шляху заклікае нас Бэнэдыкт XVI, калі на самым пачатку свайго Паслання на Сусветны дзень моладзі піша: «Заахвочваю вас прыняць удзел у гэтай падзеі… Жадаю, каб усе маладыя людзі, як тыя, якія падзяляюць з намі нашую веру ў Езуса Хрыста, так і тыя, хто не вызначыўся, сумняваюцца або не вераць у Яго, прынялі ўдзел у гэтым досведзе, які можа аказацца вырашальным для іх жыцця. Гэта досвед Езуса Хрыста, які паўстаў з мёртвых і жыве, і досвед Яго любові да кожнага з нас». Папа заклікае нас, каб сустрэча моладзі сталася для кожнага з нас нагодай да дзялення вопытам жыцця з Богам, а таксама нагодай да сумеснага перажывання спаткання з Хрыстом. Сумяшчэнне асабістага і сумеснага вопыту сустрэчы з Богам адкрывае для кожнага ўдзельніка спаткання шанец на тое, каб дзяліцца ўласным досведам адносінаў з Панам і чэрпаць з багацця вопыту веры сваіх равеснікаў.   Важна на самым пачатку нашай сустрэчы ўсвядоміць, што нашае жаданне прыехаць на гэтую сустрэчу — гэта ў першую чаргу ініцыятыва Бога, Яго натхненне. Ёсць шмат маладых людзей, якія не могуць узняцца па-над сваімі праблемамі, лянотай, недаверам, страхамі. Быць мацнейшым за зло і спакусы сучаснага свету — гэта магчыма толькі з дапамогай Бога. Таму хацеў бы заклікаць вас, маладыя браты і сёстры ў Хрысце, часта на працягу гэтага свята хрысціянскай маладосці усведамляць, што гэта Езус нас тут сабраў, гэта Яго Дух Святы прабывае сярод нас. Як жа важна не закрыць сваё сэрца, але дазволіць Божаму Духу весці нас праз гэтыя дні, а пасля чэрпаць з гэтага вопыту, каб кожны свой дзень перажываць у Яго прысутнасці, як сумесны шлях Бога з Яго ўзлюбленым сынам і дачкою. Усебеларускія дні моладзі ў Івянцы — гэта асаблівае месца прасторы для Езуса. Сярод свету, дзе столькі галасоў імкнецца заглушыць голас Бога, гэта вялікі дар. Але гэтая прастора, спецыяльна вызваленая для глыбейшай сустрэчы Бога з Яго дзецьмі, можа так і застацца звонку, не пранікнуўшы ў душу ўдзельніка гэтага спаткання. Чалавек можа знешне быць акружаны вялікай масай Божых дароў, але, нягледзячы на гэта, можа гінуць ад убогасці ўласнай закрытасці. Як важна мець сэрца, адкрытае на Бога, адкрытае на бліжняга! Каб зачарпнуць, каб пачуць, каб убачыць, каб зразумець, неабходна адкрыць свае вочы, вушы, розум і сэрца. Адкрытасць — гэта гарантыя сустрэчы як з іншымі людзьмі, так і з Богам. Да адкрытасці на Божыя дары і натхненні заклікае нас у сваім пасланні да маладых папа Бэнэдыкт XVI. Апостал Пётр нашых часоў кліча, каб моладзь не баялася ўзняцца па-над штодзённасцю, шукаць новых гарызонтаў. Пантыфік піша: «…Гады маладосці — гэта час пошуку паўнаты жыцця… Думаю, … гэтае моцнае жаданне вызваліцца ад звычайнасці прысутнічае ў кожным пакаленні. Пошук чагосці большага па-за штодзённасцю жыцця і працы, жаданне чагосці сапраўды большага — гэта натуральная частка маладосці. Ці ўсё гэта пустыя мары, якія змяркаюць па меры прыбывання гадоў? Не! Жанчына і мужчына былі створаныя для цудоўных рэчаў, для вечнасці. Нічога па-за гэтым не будзе дастатковым. Меў рацыю св. Аўгустын, калі пісаў: неспакойнае нашае сэрца, пакуль не спачне ў Табе. Жаданне знайсці сэнс жыцця — гэта знак Божага сыноўства і „пячатка”, якую ў нас Ён пакінуў. Бог — гэта жыццё, і таму кожнае стварэнне імкнецца да паўнаты жыцця». Святы Айцец заклікае маладых людзей да адважнага позірку ў будучыню. Але будучыня, перспектыва, якая сапраўды можа задаволіць чалавечае сэрца — гэта не некалькі гадоў наперад, але гэта вечнасць. Для вечнасці з Богам, для камуніі любові быў створаны чалавек. Той, хто ў сваім жыцці згубіў Бога, будзе імкнуцца замяніць жаданне Вечнасці на жаданне часовага і зямнога. Але як бы чалавек не павялічваў колькасць зямных дабротаў, яны ніколі не заменяць яму якасці таго, што Бог жадае яму падарыць з любові. Ці не таму ў сучасным свеце, дзе чалавек сапраўды павінен радавацца высокаму ўзроўню ўладкавання зямнога жыцця, так шмат незадавальнення? Гэта парадокс матэрыяльна развітых грамадстваў. Тыя краіны, дзе ў імя матэрыльнага развіцця бязлітасна вынішчалася ўсё духоўнае і Божае, сутыкаюцца з небывалым ростам дэпрэсіўных настрояў, ростам самагубстваў, нігілізму, нежадання жыць. Там, дзе Бог быў выпхнуты з публічнага і прыватнага жыцця чалавека, нарастае агрэсія адносна жыцця і разрастаецца культ смерці. Думаю, дастаткова будзе ўспомніць аб прапагандзе дзетазабойства (абортаў), прапагандзе забойства старых і хворых людзей (эўтаназія), пагардзе да сям’і і сямейных каштоўнасцей. У канчатковым выніку ўсё гэта зводзіцца да небывалай агрэсіі адносна жыцця і ўсяго святога. Здаецца, вельмі трапна акрэсліў такую сітуацыю ў свеце бл. Ян Павел ІІ. Ён назваў гэтыя ненавідзячыя жыццё грамадствы цывілізацыяй смерці. У адрозненні ад яе, Папа заклікае нас, хрысціянаў, стаць на абарону і будаванне Божай цывілізацыі жыцця. Каб нешта будаваць або развіваць, трэба ведаць, што мы маем, што можам, з чаго пачаць і ў якім кірунку ісці. Цывілізацыя смерці прапаноўвае нам свет без арыенціраў. Божая цывілізацыя жыцця заклікае нас да чування, каб не згубіць тыя канкрэтныя арыенціры, якія вызначае Святое Пісанне, якія няспынна праз стагоддзі абвяшчае голас Касцёла ў кожным пакаленні. Гэтыя арыенціры змяшчаюцца ў 10 Божых запаведзях. Іх рэалізацыя магчымая тады, калі чалавек апірае сваё жыццё на Богу. Каб максімальна дапамагчы чалавеку на шляху пабудовы цывілізацыі жыцця, Езус Хрыстус заснаваў свой Касцёл, пакінуў нам магутныя інструменты ратавання і ўмацавання чалавека — святыя сакрамэнты. Ён няспынна жадае дзяліць лёсы кожнага з нас, быць нашай сілай праз таямніцу св. Камуніі. У сваім апошнім пасланні да моладзі папа Бэнэдыкт XVI нагадвае нам аб біблійнай ісціне: пабудаваць сапраўднае жыццё чалавеку ўдасца толькі тады, калі ён будзе абапірацца на Бога. Святы Айцец звяртаецца да вобразу з Паслання Апостала Паўла на Каласянаў. Першы вобраз — дрэва, якое мае моцныя карані. Другі — дом, які мае моцны фундамент. Трэці — моц духа, якая ўсё перамагае. Аналізуючы арыгінальны біблійны тэкст, Пантыфік заўважае, што з граматычнага пункту гледжання там ужыта пасіўная форма. Гэтым самым падкрэсліваецца, што Хрыстус з’яўляецца ініцыятарам укаранення, пабудовы і ўмацавання нашага жыцця і веры. У гэтай канферэнцыі хацеў бы прапанаваць вам, маладыя браты і сёстры ў Хрысце, звярнуць асаблівую ўвагу на вобраз дрэва з моцнымі каранямі, пра які пісаў Апостал Павел і нагадвае Бэнэдыкт XVI. У гэтым вобразе Папа падкрэслівае тры аспекты: небяспеку дрэва без каранёў, карані як аснова і апірышча дрэва, карані як крыніца жыўлення дрэва. Здаецца, вобраз дрэва без каранёў не патрабуе спецыяльнага тлумачэння. З вопыту ведаем, што без карэння дрэва засыхае, не можа існаваць, упадзе нават пры найменшым подыху ветру. Дрэва без каранёў можна лёгка вырваць або знішчыць. І наадварот. Чым мацнейшае карэнне, тым больш устойлівае і жывучае дрэва. Якія б магутныя вятры не абрынуліся на яго, як бы не стараліся зламыснікі пашкодзіць галіны або кару дрэва, моцныя карані будуць да апошняга жывіць усё дрэва.   Як перакласці гэтую сімволіку на рэальнае жыццё канкрэтнага чалавека? Што з’яўляецца нашым дрэвам і каранямі? У сваім апошнім пасланні да моладзі Папа дапамагае нам раскрыць значэнне гэтых вобразаў. Бэнэдыкт XVI распачынае тлумачэнне біблійнай цытатай з кнігі прарока Ераміі: «Шчаслівы муж, які спадзяецца на Пана і ў Пану Яго надзея. Ён падобны да дрэва, пасаджанага над вадой, якое свае карані запускае ў струмень; яно не баіцца, калі надыдзе спякота, бо захавае зялёнае лісце; таксама і ў год засухі не адчуе неспакою і не перастанне прыносіць плёны» (Ер 17, 7–8). Папа тлумачыць гэтае выказванне: «Для прарока пускаць свае карані ў струмень азначае пакладаць надзею ў Пану, гэта Бог з’яўляецца крыніцай жыцця. Без Яго мы не можам жыць па-сапраўднаму. „Бог даў нам жыццё вечнае, а гэтае жыццё — у Яго Сыне” (1 Ян 5, 11). Сам Езус кажа нам, што Ён — нашае жыццё (пар. Ян 14, 6). У выніку хрысціянская вера не засноўваецца толькі на веры ў нейкія ісціны, але гэта перадусім асабістыя адносіны з Езусам Хрыстом… Уваходзячы ў асабістыя адносіны, Хрыстус адкрывае нам нашую сапраўдную ідэнтычнасць, а дзякуючы сяброўству з Ім, нашае жыццё рухаецца ў кірунку поўнай рэалізацыі». Бэнэдыкт XVI нагадвае там таксама пра сімволіку каранёў. Гэта, паводле Папы, нашыя бацькі, сям’я і культура роднага краю. Усё гэта Папа называе важнымі элементамі нашай асабістай тоеснасці. Парадаксальна, але менавіта гэтыя фундаментальныя каштоўнасці — сям’ю, сужэнства, культурную спадчыну — найбольш зацята падрывае цывілізацыя смерці. У час маладосці можна лёгка паддацца спакусе будаваць дрэва свайго жыцця, не дбаючы аб яго каранях. Мары аб будучыні могуць так і застацца марамі, калі чалавек не будзе рэальна ацэньваць свае магчымасці, ведаць, адкуль ён выйшаў, якую спадчыннасць носіць у сабе. Наша мінулае — гэта наш скарб. Хрысціянскія традыцыі нашага народа — гэта скарбніца, якую збіралі сотні пакаленняў. Нашы продкі былі, як вы, маладымі, поўнымі мараў. Яны будавалі свае адносіны з Богам. Яны зведалі горыч падзенняў і шчасце ўзрастання ў святасці. Хто яны? Што яны нам пакінулі? Гэта пытанні, якія не могуць застацца без адказу. Ніхто з нас не ўзнікае на пустым месцы. Кожны з нас, тут прысутных, прыехаў на гэтую сустрэчу з гісторыяй свайго жыцця, гісторыяй свайго роду, гісторыяй свайго народу. Кожны з нас пры жаданні можа адкрыць багацейшую скарбніцу сваёй духоўнай спадчыны, каб чэрпаць з яе, каб вучыцца на прыкладзе тых, хто прайшоў той шлях, па якім мы толькі пачынаем ісці. Дрэва нашага жыцця мае разнастайныя карані, якія збіраюць свае воды з розных крыніцаў. Сярод гэтых крыніцаў ёсць такія, якія не даюць шмат вады, а ёсць такія, у якіх плывуць атручаныя воды граху. Але дрэва жыцця хрысціяніна мае адзін найважнейшы корань. Гэта корань веры. Ён сягае той невычарпальнай крыніцы вады, якая дае вечнае жыццё. Гэты корань патрабуе найбольшага клопату і ўвагі. Бо ён — найважнейшая крыніца нашага жыцця. Гэты корань — гэта нашы адносіны з Панам Богам. Адносіны з Ім дапамагаюць чалавеку раскрыць сваю сапраўдную ідэнтычнасць Божага дзіцяці. Сягаючы найглыбейшых пытанняў аб мэце і сэнсе чалавечага жыцця, чалавек адкрывае, што ён дзіця Бога, што яго сапраўдная радзіма — Рай, а мэта яго зямной вандроўкі — Божае Валадарства. Маладосць — гэта час буйнага ўзрастання нашага дрэва жыцця. Наколькі моцным і прыгожым будзе гэтае дрэва, залежыць ад таго, наколькі здаровыя яго карані. Здаровыя карані тады, калі яны чэрпаюць ваду з крыніцаў здаровых водаў, не атручаных грахом, сапсаванасцю. Адклікнемся ж на заклік Папы, які жадае звярнуць нашую ўвагу на найважнейшы корань нашага жыцця, корань, які яднае нас з Езусам Хрыстом. Ён крыніца жыцця і святасці. Ён крыніца невычарпальных сіл і шанцаў. Ад глыбіні кантакту з Ім залежыць, наколькі глыбока і па-сапраўднаму мы жывём.

Адноўлена 05.08.2011 23:31