Фота Аўдыё Відэа  
be  ru  pl  en  de info@catholic.by
Гэта архіў старой версіі сайта. Новая версія знаходзіцца па адрасе catholic.by
Распачаўся Вялікі тыдзень
Каляндар
18.04.2011 16:51

У Каталіцкім Касцёле велікодным святам папярэднічае Вялікі тыдзень, які распачынаецца Пальмовай нядзеляй. Пальмовая нядзеля, якую сёлета хрысціяне адзначалі разам 17 красавіка, рыхтуе да перажывання мукі Хрыста ў літургічных абрадах Святога Пасхальнага Трыдуума (Вялікі чацвер, Вялікая пятніца, Вялікая субота).

Святы Пасхальны Трыдуум пачынаецца ў Вялікі чацвер вечарам Імшою Вячэры Пана, якая нагадвае Апошнюю Вячэру Езуса з Апосталамі. У Вялікую пятніцу — дзень смерці Хрыста — цэлебруецца літургія Мукі Пана, цэнтральнай часткай якой з’яўляецца адарацыя святога Крыжа. Вялікая субота — гэта дзень, калі Касцёл прабывае каля Гробу Пана. Святкаванне Вялікадня распачынаецца ўжо ў Пасхальную вігілію (у ноч з суботы на нядзелю). На світанні адбываецца літургічная цэлебрацыя Нядзелі Змёртвыхпаўстання Пана, якая распачынаецца ўрачыстай працэсіяй з Найсвяцейшым Сакрамэнтам вакол святыні, пасля чаго цэлебруецца ўрачыстая святая Імша, якая называецца рэзурэкцыйнай (лац. resurrectio — уваскрасенне).


Пальмовая нядзеля

Вялікі тыдзень, які непасрэдна папярэднічае велікодным святам, пачынаецца з Пальмовай нядзелі. Пальмовая нядзеля прысвечана асабліваму разважанню пра муку Пана і непасрэдна рыхтуе нас да перажывання яе ў літургічных абрадах Вялікага тыдня.

Назва гэтага дня паходзіць ад звычаю асвячэння галінак пальмаў або іншых дрэваў (у нас традыцыйна асвячаюцца галінкі вярбы). Звычай гэты ўзнік у XI стагоддзі. У гэты дзень літургічныя тэксты нагадваюць пра ўрачысты ўваход Езуса ў Ерузалем, які папярэднічаў Яго пакутам і смерці на крыжы. Натоўп, вітаючы Езуса, кідаў Яму пад ногі пальмовыя галінкі і ўсклікаў: «Гасанна Сыну Давіда!».

У гэты дзень падчас кожнай святой Імшы чытаецца ўрывак з Евангелля, у якім апісваецца мука Езуса Хрыста і яго смерць на крыжы.


Святы Пасхальны Трыдуум

Перыяд Вялікага посту працягваецца да Вялікага чацвярга. Цэлебрацыяй святой Імшы Вячэры Пана распачынаецца Святы Пасхальны Трыдуум, які працягваецца ў Вялікую пятніцу і Вялікую суботу, а яго цэнтральнай і найбольш значнай урачыстасцю з’яўляецца Пасхальная вігілія. Завяршаецца Пасхальны Трыдуум Нешпарамі ў Нядзелю Змёртвыхпаўстання Пана.

Святы Пасхальны Трыдуум з’яўляецца цэнтрам усяго літургічнага года. Гэты перыяд называюць таксама Трыдуумам Хрыста ўкрыжаванага, пахаванага і ўваскрослага, бо ён нагадвае таямніцу Пасхі, г. зн. пераход Пана з гэтага свету ў дом Нябеснага Айца. Праз здзяйсненне гэтай таямніцы ў літургічных і сакрамэнтальных знаках Касцёл унутрана яднаецца з Хрыстом.

21 красавіка — Імша Вячэры Пана
Літургія Вялікага чацвярга нагадвае Апошнюю Вячэру, калі Езус устанавіў сакрамэнт Эўхарыстыі. На гэтай Імшы спяваецца гімн «Хвала на вышынях Богу», які не гучаў на працягу ўсяго Вялікага посту. Падчас спеву гімна б’юць званы, якія пасля яго заканчэння змаўкаюць, пакуль гэты гімн не загучыць ізноў падчас Пасхальнай вігіліі.

Паводле традыцыі ў гэты дзень адбываецца абрад абмывання ног дванаццаці мужчынам на ўспамін таго, што Езус перад Апошняй Вячэрай абмыў ногі сваім вучням. Гэты абрад сімвалізуе служэнне і любоў Хрыста, які прыйшоў не дзеля таго, каб Яму служылі, але дзеля таго, каб служыць іншым.

Пасля Імшы Найсвяцейшы Сакрамэнт пераносіцца ў спецыяльна падрыхтаванае месца, якое сімвалізуе цямніцу, дзе быў зняволены Езус пасля арышту ў Гетсіманскім садзе. З алтара здымаецца абрус, а табэрнакулюм застаецца пустым і прыадчыненым.

22 красавіка — Вялікая пятніца Мукі Пана
У гэты дзень, а таксама ў наступны, згодна са старадаўняй традыцыяй, Касцёл не ўдзяляе ніякіх сакрамэнтаў, акрамя пакаяння (споведзь) і намашчэння хворых. У другой палове дня цэлебруецца літургія Мукі Пана, цэнтральнай часткай якой з’яўляецца адарацыя святога Крыжа. Пасля адарацыі і святой Камуніі Найсвяцейшы Сакрамэнт пераносіцца ў прыгожа аздобленую сімвалічную грабніцу.

23 красавіка — Вялікая субота
У Вялікую суботу Касцёл прабывае каля Гробу Пана, разважае пра муку і смерць Хрыста, Яго сыходжаннем у адхлань (месца знаходжання памерлых, куды, згодна са Святым Пісаннем, сышоў Езус Хрыстус перш чым уваскрэснуць), у малітве і посце чакае Яго ўваскрасення. У гэты дзень не цэлебруецца святая Імша.


Пасхальная вігілія

Пасхальная вігілія з’яўляецца цэнтрам Святога Пасхальнага Трыдуума. У ноч з суботы на нядзелю паводле найстаражытнейшай традыцыі адбываецца чуванне (лац. вігілія) на ўшанаванне Пана. Адзначэнне Пасхальнай вігіліі — гэта ўжо святкаванне Вялікадня.

Выключнае значэнне ўрачыстасці Пасхі вынікае з таго, што змёртвыхпаўстанне Хрыста ўмацоўвае веру і надзею чалавека, а праз велікодныя сакрамэнты здзяйсняецца ўдзел Касцела ў таямніцы Хрыста: мы памерлі, былі пахаваны і ўваскрэснем разам з Ім.

Вельмі развіты і багаты змест літургіі Пасхальнай вігіліі ўключае ў сябе ўсю гісторыю збаўлення. Пачынаецца яна з літургіі святла, падчас якой адбываецца благаслаўленне агню і пасхала — вялікай свечкі, што з’яўляецца сімвалам Хрыста і важным элементам літургіі. Затым спяваецца старадаўні грыгарыянскі спеў Exsultet, у якім абвяшчаецца радасная вестка пра ўваскрасенне Пана, пасля чаго ў літургіі слова Касцёл разважае пра цуды, ад стварэння свету ўчыненыя Богам дзеля збаўлення чалавецтва. Трэцяя частка Пасхальнай вігіліі — гэта літургія хросту, падчас якой асвячаецца вада і адбываецца хрост тых, хто рыхтаваўся прыняць гэты сакрамэнт, а ўсе астатнія вернікі аднаўляюць хросныя абяцанні. Падчас эўхарыстычнай літургіі адбываецца ўспамін смерці і ўваскрасення Пана праз складанне ў постацях хлеба і віна ахвяры Яго Цела і Крыві.


Нядзеля Змёртвыхпаўстання Пана

Літургічная цэлебрацыя Нядзелі Змёртвыхпаўстання Пана распачынаецца на світанні ўрачыстай працэсіяй з Найсвяцейшым Сакрамэнтам вакол святыні, пасля чаго цэлебруецца ўрачыстая святая Імша, якая называецца рэзурэкцыйнай (лац. resurrectio — уваскрасенне).

 

Пры выкарыстанні матэрыялаў сайта спасылка на Catholic.By абавязкова.