«Уласцівыя італьянцам эмацыйнасць і жэстыкуляцыя прысутнічаюць нават падчас Імшы»

Як у Касцёле Італіі святкуюць Вялікдзень і хто, акрамя святароў, мае права ўдзяляць Камунію? Новая рубрыка Catholic.by «Касцёл вачыма беларусаў» знаёміць чытачоў з жыццём Каталіцкага Касцёла за межамі Беларусі. Сёння гаворка пойдзе пра каталіцкую традыцыю Італіі.

Сваімі ўражаннямі пра Касцёл у краіне, падобнай на бот, дзеліцца Ганна Страшкевіч, доктар сацыяльных навук і выпускніца Папскага ўніверсітэта св. Тамаша Аквінскага ў Рыме.

 Цёплая і эмацыйная Італія

— Да Італіі я прывыкла незаўважна. І да клімату, і да людзей, і ўвогуле да краіны. Сонца ў Італіі шмат, часамі занадта (усміхаецца — Аўт.), але зрэдку здараюцца і патопы, і землятрусы, і нават снег, які выпадае тут раз на 20-25 гадоў.

З парафіяй у Вечным Горадзе мне вельмі пашанцавала: яна была ў звычайным квартале (не ў цэнтры), недалёка ад карпусоў аднаго з галоўных універсітэтаў і была вельмі жывой: шмат рухаў і супольнасцяў, актыўная моладзь. Кожны дзень касцёл зачыняўся вельмі позна: гэта дазваляла зайсці ў святыню ў любую хвіліну, нават позна вечарам.

Анойчы, памятаю, я спяшалася на Імшу і трапіла ў адзін з касцёлаў у цэнтры Рыма. Касцёл быў вялізны, але зусім бязлюдны. Па раскладзе вось-вось павінна была распачацца Імша, і ў бакавой капліцы алтар быў сапраўды падрыхтаваны да цэлебрацыі. Неўзабаве выйшаў святар — на Імшы нас было толькі двое. Добра памятаю той момант…

Да італьянскай літургічнай мовы я прывыкла не адразу: спачатку было нязвыкла, але паступова італьянская мова падчас літургіі стала для мяне зусім натуральнай і блізкай. Эмацыйнасць і жэстыкуляцыя, так уласцівая італьянцам, прысутнічаюць, дарэчы, нават падчас Імшы: як з боку святароў, так і з боку вернікаў (усміхаецца — Аўт.).

Важным момантам сталіся для мяне і сустрэчы з нашымі «рымскімі» беларусамі. Раз на месяц у Рыме ладзіцца сустрэча беларусаў, праходзіць беларускамоўная Імша. З вялікай цеплынёй узгадваю тыя сустрэчы і дарагіх майму сэрцу сяброў, што засталіся ў Рыме.

 {gallery}2013-02-08-italy{/gallery}

«Пажадаць „Добрага дня“ ці „Добрай нядзелі“ — вельмі прыгожая звычка»

— З іншых адметнасцяў — Камунія, якую ў Італіі прымаюць стоячы. Прывучаная яшчэ з часоў Першай Камуніі складваць рукі крыжам на грудзях, я праз некаторы час зразумела, што мяне не заўсёды могуць зразумець правільна. У сувязі з гэтым некалькі разоў я трапляла ў нязручную сітуацыю (смяецца — Аўт.).

Так адзін раз у Ватыкане святар зрабіў мне заўвагу — я збянтэжыла яго такой паставай. Іншым разам сітуацыя паўтарылася са знаёмым святаром з Бразіліі, які таксама хацеў толькі ўдзяліць …благаслаўленне. Пасля ён распытаўся пра нашы традыцыі і расказаў, што ў некаторых краінах гэты жэст азначае, што вернік ідзе толькі за благаслаўленнем.

Доўга я прывыкала і да таго факта, што Камунію ў Італіі могуць раздаваць свецкія. Я не спецыяліст у кананічным праве, каб ацэньваць гэты факт, але спачатку я пазбягала чэргаў, у якіх Камунію ўдзялялі жанчыны. Прывыкла да гэтага толькі з часам.

З некаторымі жанчынамі ў сваёй парафіі я пазнаёмілася пасля асабіста. Гэта быў сапраўдны хрысціянскі прыклад веры, малітвы і любові да бліжніх. Зараз я магу спакойна сказаць, што не бачу ў такой практыцы нічога незвычайнага.

 {gallery}2013-02-08-italy2{/gallery}

Замест фарбаваных яек — яйкі з шакаладу і пірагі з цукатамі

— У Італіі, у адрозненні ад Беларусі, няма аплаткі і куцці. Ужо пасля разумееш, што ў гэтым і ёсць наша адметнасць, якую вельмі важна не страціць. Таму вячэру за сталом з белым абрусам і духмяным водарам сена ў Беларусі я ніколі не змяніла б на святочную вячэру ў італьянскай сям’і.

Сёння любяць казаць, што Еўропа паволі секулярызуе само паняцце хрысціянскіх святаў: Божае Нараджэнне становіцца святам падарункаў, елак і Санта-Клауса, а сэнс — глыбокі і сапраўдны — забываецца. Але гэты феномен прысутнічае ў многіх краінах, Італія не з’яўляецца выключэннем, зрэшты, як і Беларусь.

Што тычыцца Вялікадня, то яйкі італьянцы не фарбуюць, не асвячаюць і велікодны сняданак у кошыку. Затое купляюць замест гэтага шакаладныя яйкі, а таксама адмысловы велікодны пірог з цукатамі.

Некалькі разоў мне пашанцавала быць на велікоднай Імшы ў Ватыкане з удзелам Папы. Урачыстасць і прыгажосць гэтых момантаў я не забуду ніколі, хоць натоўпы турыстаў і надаюць гэтым набажэнствам своеасаблівы характар (усміхаецца — Аўт.).

Постфактум