|
Гамілія Мітрапаліта Кандрусевіча ў Вялікую пятніцу
|
|
21.04.2011 12:46 |
22 красавіка 2011 г., мінскі архікатэдральны касцёл
Дарагія браты і сёстры!
1. Сённяшняя літургія вядзе нас да крыжа, які ў часы Хрыста быў знакам ганьбы і інструментам жудаснай смерці. Дзякуючы смерці Хрыста ён стаў знакам збаўлення і надзеі.
Да Другога Ватыканскага Сабору ў літургіі пасля чытання мукі Езуса Хрыста не было казання. Апісанне мукі ўспрымалася ў абсалютнай цішыні. Нават прапускалася акламацыя напрыканцы: «Гэта слова Пана». У абноўленай літургіі пасля слоў «Езус аддаў духа» вернікі становяцца на калені і ў маўчанні разважаюць над таямніцай смерці Бога і чалавека Езуса Хрыста за нашы грахі.
Аднак у той жа час нам патрэбны адпаведныя разважанні, каб не ўспрыняць смерць Хрыста выключна інструментальна і не быць падобнымі да аднаго няверуючага вучня, які праваліў усе экзамены ў школе. Тады бацькі паслалі яго ў каталіцкую школу. Са здзіўленнем яны ўбачылі, што ён выправіўся, стаў дысцыплінаваным і пачаў вучыцца вельмі добра, так што выдатна закончыў школу. Тады яны спыталіся ў яго, як сталася, што з непаслухмянага гультая ён стаў выдатным вучнем. Хлопчык адказаў, што калі ўпершыню ўвайшоў у клас, то на сцяне ўбачыў крыж і на ім укрыжаванага. Тады адразу падумаў, што тут не жартуюць, і яму не хацелася апынуцца на месцы гэтага няшчаснага на крыжы.
2. Крыж дапамог хлопчыку змяніць у лепшы бок свае паводзіны і адносіны да вучобы. Аднак праўда крыжа зусім іншая. Езус на крыжы не для таго, каб палохаць малых дзяцей, але каб паказаць людзям бязмежную любоў да іх. Ён на крыжы не для таго, каб паказаць, што можа стацца з імі, калі не будуць сябе адпаведна весці. Ён там, каб паказаць людзям, што коштам сваіх цярпенняў і смерці ўжо заплаціў за іх грахі. Ён памёр на крыжы не за тое, што сам зрабіў, але за мае і твае грахі, дарагі брат і сястра, памёр, бо бязмежна любіць нас. Ён памёр на крыжы за нас.
«Памёр за нас». Мы настолькі прызвычаіліся да гэтых слоў, што яны, на жаль, не выклікаюць у нас вялікага ўражання, бо, па-першае, гэта было вельмі даўно, а па-другое, сучасны чалавек не вельмі заняты справай свайго збаўлення, не думае пра смерць і абмяжоўваецца праблемамі сённяшняга дня.
3. Каб лепш зразумець сапраўдны сэнс і значэнне крыжовай смерці Хрыста, звернемся да наступнай выдуманай гісторыі пра чалавека, які аддаў жыццё за свайго брата.
Два браты жылі ў адным памяшканні. Старэйшы быў вельмі добры і справядлівы, сумленна працаваў і шанаваў Божы закон. Малодшы вёў разгульнае жыццё. Старэйшы шмат разоў стараўся направіць жыццёвы шлях свайго малодшага брата, аднак безвынікова. І вось аднойчы ноччу малодшы брат прыйшоў дадому з пісталетам і ў акрываўленым адзенні. «Я забіў яго, забіў, але я не хацеў гэтага», — мармытаў ён. Паліцыя акружыла дом. Было ясна, што злачынца не збяжыць, яго арыштуюць і, напэўна, пакараюць смерцю. «Я не хачу паміраць!» — лямантаваў малодшы брат. Паліцыя ўжо стукала ў дзверы. Тады старэйшы брат хутка пераадзеўся ў акрываўленае адзенне малодшага. Паліцыя арыштавала яго. Ён быў абвінавачаны ў смерці іншага чалавека і пакараны смерцю. Ён памёр за свайго брата. Гэта толькі выдуманая гісторыя, і сапраўдны злачынца павінен быць пакараны.
4. Ці мы не расцэньваем гэтае злачынства і смерць як гісторыю любові? Таксама і гісторыя цярпенняў і смерці Езуса Хрыста, аб чым мы пачулі падчас чытання Яго мукаў, — гэта гісторыя любові Бога да чалавека. Святы Айцец Бэнэдыкт XVI у сваёй першай энцыкліцы «Бог ёсць любоў» вучыць, што крыжовая смерць Хрыста — гэта найвышэйшая любоў, якою Бог адарыў чалавека. Як мы павінны на яе адказаць?
Які адказ мы спадзяемся атрымаць ад малодшага брата на смерць старэйшага, якая выбавіла яго самога ад смерці? Зразумела, што ўдзячнасць. Гэтая ўдзячнасць таксама павінна праявіцца ў кардынальнай змене жыцця на лепшае, каб ніколі болей не чыніць зла.
Чаго Бог сёння чакае ад нас, калі мы разважаем пра крыжовую смерць Езуса і адаруем крыж? Удзячнасці і змены жыцця на лепшае, а таксама любові да Бога і бліжняга. Бо ўсё пройдзе, а любоў застанецца, і Бог будзе нас судзіць з любові.
Калі адзін з укрыжаваных разам з Езусам разбойнікаў шкадаваў за свае грахі і прасіў аб міласэрнасці, Езус выслухаў яго. Разбойнік, а не фарысеі, вучоныя ў пісанні і нават не апосталы, стаў першым збаўленым, бо першым на любоў Бога да чалавека адказаў любоўю.
5. Дарагія браты і сёстры!
Калі наблізімся да крыжа, каб яго адараваць, калі яго абдымем і пацалуем, то ўслухаемся ў яго голас. У цішыні ён прамаўляе, і прамаўляе вельмі моцна. Мова крыжа — гэта мова бязмежнай любові Бога да чалавека, любові, якая прывяла Яго на крыж дзеля нас і нашага збаўлення.
Крыж таксама пытаецца: а ты, чалавек, як успрымаеш гэтую любоў, як на яе адказваеш, ці кідаешся ў абдымкі Божай міласэрнасці — гэтага лякарства ад хваробаў сучаснасці?
Які наш адказ? Як жаўнераў і іншых прысутных пры ўкрыжаванні, якія здзекаваліся над Ім і смяяліся, кажучы: «Іншых збаўляў, няхай сябе збавіць»? Ці злачынцы, які паверыў і звярнуўся да Езуса з дапамогай? Ад гэтага залежыць наш лёс, і ён вырашаецца сёння.
6. Пане Езу Хрыстэ! Стоячы пад Тваім крыжом, перапрашаю за яго знявагі, як падчас ганенняў на веру, так і ў наш час адыходу ад яе.
Дзякую Табе за тваю ахвяру і благаслаўляю Цябе, бо сваім крыжом Ты адкупіў свет. Дзякую і прашу: дай мне ласку заўсёды заставацца верным голасу крыжа і сілу не адмовіцца ад яго, бо ў ім мая надзея, нават насуперак надзеі. Амэн.
|
|
Гамілія Мітрапаліта Кандрусевіча ў Вялікую сераду
|
|
20.04.2011 21:56 |
20 красавіка 2011 г., мінскі касцёл Найсвяцейшай Тройцы (св. Роха)
Крыж — сімвал ці праўда жыцця?
Глыбокапаважаныя браты і сёстры!
1. У цэнтры велікапосных разважанняў знаходзіцца крыж, на якім здзейснілася збаўленне свету. Крыж на Галгофе паўстаў па жаданні чалавека, па жаданні тых людзей, якія асудзілі Езуса на крыжовую смерць. А ў той жа час на крыжы паміраў чалавек — нявінны Езус Хрыстус.
2. Сёння для нас, хрысціян, крыж з’яўляецца сімвалам. Уносім яго ў Вялікую пятніцу ў касцёл і адаруем. Ён вісіць на сценах нашых дамоў. Яго ставяць на скрыжаваннях дарог. Яго мы носім на шыі. Знакам крыжа распачынаем малітву і г. д.
Яшчэ не так даўно падчас ганенняў вернікі павінны былі бараніць крыж, калі яго забаранялі, ламалі, скідвалі з касцёлаў, палілі і г. д. Колькі людзей у абароне крыжа заплацілі сваім жыццём! Колькі, рызыкуючы, хавалі крыжы. І яшчэ цяпер здараюцца выпадкі, калі вернікі прыносяць крыж, які збераглі падчас пераследу.
Змяняюцца часы — і што мы маем? Усё часцей і часцей чуем, што ў тым ці іншым месцы збурылі крыжы на могілках, дзесьці спаганілі або парэзалі на кавалкі. Хто гэта чыніць? Людзі, якія жывуць сярод нас.
Здараюцца і іншыя выпадкі. Ведаем скандальную справу, калі Еўрапейскі суд па правах чалавека забараніў крыжы ў публічных школах Італіі. Як можна сабе ўявіць Італію, дзе на кожным кроку касцёл ці іншы знак хрысціянскай гісторыі, без крыжа? Дзякуй Богу, нядаўна гэтае рашэнне было адменена. Аднак сам факт заслугоўвае ўвагі і нагадвае пра тое, што ў імя паліткарэктнасці ў справах рэлігіі і ажыццяўлення палітыкі, паводле якой рэлігія павінна быць выключна прыватнай справай чалавека, распачаўся яе новы пераслед, асабліва хрысціянства. І сапраўды, кожны дзень у свеце гіне каля 380 хрысціян, а ў год — каля 130 тысяч.
3. Чым для нас, хрысціян, з’яўляецца крыж? Ён не можа быць толькі сімвалам. Нездарма Хрыстус казаў, што калі хтосьці хоча ісці за Ім, то няхай бярэ свой крыж і ідзе. Таму крыж павінен быць абавязковым элементам жыцця хрысціяніна. Хрысціянін павінен несці крыж свайго жыцця, не павінен уцякаць ад яго і не можа яго выкрэсліць са свайго жыцця.
Хрысціянства з’яўляецца рэлігіяй цярпення. Мяне пераследуюць, і вас будуць пераследаваць, — кажа Хрыстус. Мы не хочам болю і маем права ўцякаць ад цярпенняў. Гэта натуральна і па-чалавечы. Аднак цярпенне непазбежна. Яно павінна адкрываць вочы на рэчаіснасць. Дзякуючы цярпенням Хрыста мы лепей разумеем свае цярпенні. Тут дзейнічае натуральны прынцып: сыты галоднага не зразумее. Таму крыж вучыць нас перадусім ахвярнай любові, такой, якой жыў Езус.
4. Ці знікне крыж калі-небудзь? Ці знікнуць боль, цярпенне, слёзы? Напэўна, будуць новыя лекі, які паменшаць чалавечыя цярпенні і дазволяць лячыць хваробы. Напэўна, знойдуцца новыя забавы, каб выцерці слёзы і выклікаць хоць на хвіліну ўсмешку. Аднак гэта не завершыць чалавечага цярпення. Няма такой кнопкі, якая б выключыла цярпенні. Удар прыходзіць раптам, як у мінскім метро 11 красавіка 2011 г. Найчасцей датыкае нявінных і справядлівых. Можа, часам чалавек і скардзіцца, што цярпенне спадае на справядлівых і нявінных. Але так было і з Хрыстом.
Ні адзін светапогляд, акрамя хрысціянскага, не мае права гаварыць пра крыж, бо на крыжы памёр Хрыстус. Матэрыялісты пазбягаюць праблемы цярпенняў, а калі і нагадваюць пра іх, то з’едліва кажуць, што гэта хрысціянская філасофія цярпення. Не трэба баяцца гэтага, бо філасофія цярпення — гэта не абязбольваючая таблетка, а сам Хрыстус, які ідзе на Галгофу, Хрыстус, у якога верым, верым у сэнс Яго ахвярных цярпенняў. Філасофія цярпенняў Хрыста — гэта проста крыж, які Ён узяў і пайшоў на Галгофу. Гэта адначасова лекцыя, якую нам даў Хрыстус.
5. Крыж Хрыста быў дарам. Такім дарам павінен быць і крыж чалавечы, як казаў Ян Павел II. Менавіта крыж Яго канання стаў вялікім дарам чалавецтву, бо стаў сусветнымі рэкалекцыямі.
Крыж таксама з’яўляецца ўваскрасеннем, бо ён вучыць прабачаць. Успомнім словы Езуса: «Ойча, прабач ім, бо яны не ведаюць, што робяць». Вучачы нас прабачаць, крыж падымае нас з грабніцы грахоў.
Крыж з’яўляецца знакам паяднання. Успомнім, як Езус на просьбу так званага «добрага злодзея» памятаць аб ім у Яго валадарстве, адказаў: яшчэ сёння будзеш са Мной у раі. Гэта практычная ілюстрацыя споведзі, якая яднае з Богам, Касцёлам і людзьмі.
Сёння мы сузіраем закрыты крыж. Праз два дні, у Вялікую пятніцу, ён будзе адкрыты. Гэтым самым Касцёл жадае, каб мы нанава заўважылі яго як знак нашага збаўлення, як знак бязмежнай любові Бога да чалавека.
6. Усё гэта нагадвае, што крыж — гэта не толькі сімвал, не толькі дзве збітыя бэлькі. Крыж — гэта вера, надзея і любоў, гэта наша Евангелле.
Гледзячы на сучасны секулярызаваны свет, часам здаецца, што крыж, пастаўлены на Галгофе, вагаецца. Ці скалы сучаснасці слабыя? Чаму столькі сумніву ў нашай веры? А можа, нам дастаткова мець толькі сімвал?
Калі мы сапраўдныя хрысціяне, то перад крыжом павінны цвёрда сказаць: «Крыж — гэта не толькі сімвал, але знак збаўлення і надзеі».
Удзячныя Табе, Пане, за крыж і яго навуку, просім Цябе: адары нас ласкай веры ў праўду крыжа, імкнення да навяртання, прыняцця цярпенняў, складання ахвяры і прабачэння. Амэн.
|
|
Слова Мітрапаліта Кандрусевіча да святароў у Вялікі чацвер
|
|
20.04.2011 12:49 |
21 красавіка 2011 г., мінскі архікатэдральны касцёл
Святар — знак Божай міласэрнасці ў сакрамэнце пакаяння
Глыбокапаважаныя святары!
1. У Год Божай міласэрнасці хачу падзяліцца некаторымі думкамі адносна ролі святара ў цэлебрацыі сакрамэнту пакаяння. Вядома, што толькі Бог можа адпусціць грахі, бо ніхто іншы не мае гэтай моцы. Таму мы і вызнаем грахі Богу. Аднак чынім гэта праз святара. Падобна як пры цэлебрацыі іншых сакрамэнтаў святар дзейнічае ад імя і моцаю Езуса Хрыста, таксама і ў святой споведзі ён становіцца інструментам Бога. Гэта вялікі дар пачуць з вуснаў святара: «Я адпускаю табе грахі ў імя Айца, + і Сына, і Духа Святога». Вельмі добра гэта ведаюць тыя людзі, якія перажылі часы пераследу, калі трэба было шукаць святара за многія сотні і нават тысячы кіламетраў, каб паспавядацца.
Чалавек з’яўляецца цялесна-духоўнай асобай, і таму Бог прамаўляе да ўсяго чалавека, да цэлай асобы. Каб гэтая Божая мова была вернай і праўдзівай, сам Бог уцелавіўся, стаў чалавекам. А чалавек ведае, як прамаўляць да іншага чалавека, каб быць зразуметым. Уцелаўленне Бога — гэта знак Яго бязмежнай любові да чалавека. Усе сакрамэнты — гэта плён як уцелаўлення Бога, так і нашага збаўлення.
Ад часу ўцелаўлення Бог карыстаецца матэрыяльнымі знакамі, каб аб’явіць чалавеку сваю бязмежную любоў. Аднак у той жа час, карыстаючы з сакрамэнтаў ці іх цэлебруючы, мы павінны памятаць, што матэрыяльны знак, які дзейнічае на чалавечыя пачуцці, не мае моцы сам па сабе. Ён з’яўляецца толькі «інструментам», якім карыстаецца Бог; з’яўляецца начыннем, якое Ён выкарыстоўвае, каб уліць у нашыя сэрцы збаўчую ласку.
2. Таму цэлебрацыя сакрамэнтаў патрабуе веры, якая дазваляе бачыць сэрцам тое, што нам аб’яўлена Богам і змешчана ў знаках. Канцэнтрацыя выключна на знаках і незвяртанне ўвагі на Боскую рэчаіснасць вядзе да рэлігійнага фармалізму. У сувязі з гэтым як пры цэлебрацыі сакрамэнтаў, так і прымаючы іх, неабходна старацца, каб знешнія знакі не захілялі Божага дару ласкі, які яны нясуць.
У сакрамэнце пакаяння не святар адпускае грахі, хоць знешне ён гэта чыніць. У гэтым выпадку паслугу святара трэба прымаць як знак і не засяроджвацца на яго асобе. Здараецца, што калі пэнітэнт вызнае свае грахі з хваляваннем і нават бояззю, то ён нярэдка звяртае ўвагу толькі на святара — на яго паводзіны і словы.
Для асобаў, залежных ад меркавання іншых, асабліва ад думкі аўтарытэтаў, нават выпадковае слова падчас споведзі можа мець вельмі важнае, а нават рашучае значэнне. Святар, як і кожны чалавек, рэагуе па-чалавечы, і таму трэба адрозніваць тое, што толькі чалавечае ў яго словах, ад таго, што ў іх з’яўляецца знакам Божай міласэрнасці. Таму нам, святарам і катэхетам, трэба вучыць людзей, каб з вялікай пакорай і ўнутранай свабодай адносіліся да знаку, якім з’яўляецца святар. Спаведнік павінен старацца, каб яго суджэнне згаджалася з суджэннем Бога. Ён дзейнічае не ад свайго імя, а ад імя Хрыста. Паводле навучання Катэхізіса Каталіцкага Касцёла, святар падчас цэлебрацыі сакрамэнту пакаяння выконвае паслугу Добрага Пастыра, які шукае загубленай авечкі; паслугу добрага самараніна, які лечыць раны; Айца, які чакае марнатраўнага сына і прымае яго, калі той вяртаецца; справядлівага суддзі, які не зважае на асобу і чый суд справядлівы і адначасова міласэрны. Святар ёсць знакам і інструментам міласэрнай любові Бога адносна грэшніка (пар. ККЦ 1466).
Знакам міласэрнага суду з’яўляюцца не толькі словы суцяшэння ці пахвалы, але таксама і слушнага напаміну і нават дакору. Нездарма сам Бог кажа пра сябе: «Я, каго люблю, дакараю і караю; дык будзь руплівы і пакайся» (пар. Aп 3, 19). У сакрамэнце пакаяння святар — таксама як і Езус — з айцоўскай зычлівасцю і па-сяброўску можа сказаць: «Вось, ты выздаравеў. Не грашы больш, каб не здарылася з табою чаго горшага» (Ян 5, 14).
3. Жыццёвая і пастырская практыка паказвае, што пэнітэнты, якія прыступаюць да споведзі шчыра і свабодна, прымаюць такія словы з удзячнасцю, хоць нярэдка гэта патрабуе ад іх вялікага напружання, высілку і нават ахвяры. Яны адчуваюць, што ў гэтых словах знаходзіцца праўда аб іх жыцці, якой яны дагэтуль, можа, не ўмелі дакладна назваць, але якую адчувалі ў сваім сэрцы. «Глядзі, каб не зруйнаваў сваю сям’ю, не стаў алкаголікам, наркаманам, злачынцам або разбэшчаным чалавекам ...» — гэтыя і падобныя словы, зычліва сказаныя пэнітэнту, могуць стаць сапраўдным знакам клопату пра яго дабро. Аднак яны павінны быць адпаведна сказаныя.
Божая перасцярога і дакор у выпадку споведзі даходзяць да пэнітэнта праз вусны святара. Аднак у словах апошняга не павінна быць нават ценю асабістых пачуццяў: напрыклад, незадаволенасці, злосці, эмацыянальнасці, спробы падпарадкаваць сабе іншых або маніпуляваць імі. Нават вельмі добрыя і патрэбныя словы святара, калі яны афарбаваны яго асабістымі пачуццямі, будуць гучаць непраўдзіва і не абудзяць даверу, асабліва ў далікатных і духоўна зраненых людзях. Такія людзі вельмі лёгка адчуваюць «фальшывы тон» святара.
Святар «прадстаўляе» Бога не толькі праз дадзеную яму ў Касцёле функцыю выконвання святарскай улады, але і праз асабістую святасць, якой павінен уздзейнічаць на пэнітэнта. Таму першым, хто павінен карыстацца з сакрамэнту пакаяння як інструменту ўласнага навяртання і перамены, павінен быць сам святар.
4. Служэнне спаведніка вельмі складанае і адказнае. Ён з’яўляецца «сведкам» інтымнага дыялога чалавека з Богам аб тым, што ў яго жыцці найбольш складанае і балючае — аб граху. Падчас споведзі чалавек адкрывае перад святаром сваю слабасць і духоўную беднасць. Таму спаведнік павінен усведамляць незвычайны давер як з боку Хрыста, які выбраў яго як «знак» прабачаючай Божай міласэрнасці, так і з боку пэнітэнта.
Таму, сядаючы ў канфесіянал, святар павінен памятаць аб тым, што праз яго паслугу найпаўней аб’яўляецца не толькі яго святарства, але і чалавецтва. Менавіта там чалавечая і духоўная індывідуальнасць пэнітэнта сустракаецца з індывідуальнасцю святара, якая для пэнітэнта з’яўляецца закрытай. Спосабам трактавання пэнітэнта і яго грахоў святар сведчыць пра сябе, пра сваю чалавечую паставу, духоўнае жыццё і святарства. Кожны спаведнік так абвяшчае Божую міласэрнасць грэшнікам, як сам яе успрымае, гэта значыць як сам спавядаецца, як разумее самога сябе ў святле Божага закону і сваіх абавязкаў.
Позірк спаведніка на грахі пэнітэнта — гэта адбітак позірку на свае грахі. Давер грахоў вернікаў Божай міласэрнасці з’яўляецца працягам уласнага даверу прабачаючай любові Бога. Добра выкананая паслуга спаведніка не дазваляе святару забыцца, кім ён ёсць на самой справе, — навучае папа Бэнэдыкт XVI (пар. http://www.jezuici.pl/~jaugustyn/ oa_s_1.html). А Слуга Божы Ян Павел II у Апостальскай адгартацыі аб прымірэнні «Reconciliatio et Paenitentia» падкрэслівае, што ўзровень духоўнага і апостальскага жыцця святара і яго запал залежаць ад трывалага і сумленнага асабістага карыстання з сакрамэнту пакаяння (пар. RP 31.VI).
Пры гэтым трэба памятаць, што пэнітэнт павінен адчуць не толькі ласку сакрамэнту пакаяння (як opus operatum), але таксама і асабістую святасць святара (як opus operantis). Менавіта святасць спаведніка дапамагае пэнітэнту ўбачыць у святары, як у люстэрку, «паслугу прабачаючага Бога» і Яго міласэрнасць.
5. Спаведнік таксама павінен шанаваць свабоду пэнітэнта, бо ўсе чалавечыя ўчынкі ў духоўнай галіне маюць сваю каштоўнасць толькі тады, калі абапіраюцца на свабодную волю. Спаведнік з’яўляецца не панам, а слугою Божага прабачэння. Таму якая-небудзь форма націску на пэнітэнта можа стаць прычынай неахвоты апошняга прыступаць да споведзі. Пэнітэнт «для святога спакою» можа згадзіцца са спаведнікам і прыняць яго наказ, аднак не выканае яго. Цяжкія і вышуканыя пакуты могуць быць прычынай таго, што чалавек адкладае або нават занядбоўвае споведзь. «Пастанаўленне выпраўлення», прынятае пад націскам спаведніка, звычайна не мае вялікай духоўнай каштоўнасці. Унутраная свабода заўсёды знаходзіцца ў цэнтры сустрэчы чалавека з Богам.
Неабходна таксама звярнуць увагу на адпаведную падрыхтоўку спаведніка, як з пункту гледжання маральнай тэалогіі, кананічнага права, літургікі, так і псіхалогіі і педагогікі. Гэтая падрыхтоўка павінна браць пад увагу абумоўленасці канкрэтнага сацыяльнага акружэння, у якім жыве чалавек. Хоць сакрамэнт пакаяння не можа ператварыцца ў псіхааналітычную ці тэрапеўтычную практыку, тым не менш псіхалагічная падрыхтоўка дапамагае спаведніку ў лепшым пазнанні пэнітэнта, а педагагічная — у духоўным кіраванні ім. Паводле папы Бэнэдыкта XVI, споведзь павінна мець педагагічную вартасць і стаць месцам асвячэння пэнітэнта (пар. http://www.zenit.org/article-26075?l=italian). Кожны ж святар павінен клапаціцца аб сваёй сталай фармацыі, бо з цягам часу з’яўляюцца новыя выклікі, і на іх трэба ўмець адказаць.
Часам можа стацца, што спаведнік не ведае, як паступіць. У такіх выпадках, пасля разважання над сітуацыяй і псіхічным станам пэнітэнта, неабходна, як рэкамендуе Слуга Божы Ян Павел II, скіраваць яго да іншага святара або прызначыць яму паўторную сустрэчу, каб мець час на кансультацыю. Пры ўсім гэтым павінна быць заўсёды захавана таямніца споведзі (пар. http://www.jezuici.pl/~jaugustyn/oa_s_1.html).
7. Далей неабходна звярнуць увагу на ўважлівасць і далікатнасць спаведніка. Трэба памятаць аб тым, што вызнанне грахоў — гэта заўсёды цяжкі працэс, які патрабуе ад пэнітэнта ўнутранага «прыніжэння». Аднак гэта «прыніжэнне» не перад святаром, а перад Богам, слугой якога ён з’яўляецца. Таму патрэбны пашана і далікатнасць, бо вельмі лёгка раніць чалавека, які адкрывае свае слабасці. Недахоп далікатнасці можа пакрыўдзіць чалавека так, што ён, ходзячы ў касцёл, не спавядаецца, бо баіцца чарговага ранення.
Споведзь — гэта не «прыватнае спатканне», а афіцыйная паслуга Касцёла. Таму спаведнік не мае права цікавіцца тымі сферамі жыцця пэнітэнта, якія не абавязковыя для ацэнкі яго жыцця.
8. Асаблівай справай з’яўляецца неабходнасць ахвяраваць адпаведную колькасць часу на споведзь. Пастырская практыка сведчыць аб тым, што ў касцёлах, дзе святары «прысутныя ў канфесіяналах», вернікі спавядаюцца рэгулярна, ахвотна і добра. Святар у канфесіянале — гэта знак Бога, які чакае грэшніка і гатовы ў кожную хвіліну яму дапамагчы. Шчодрасць у ахвяраванні часу пэнітэнтам з’яўляецца знакам шчодрасці Божай міласэрнасці і прабачэння. Адсутнасць святара ў канфесіянале вядзе да таго, што вернікі не спавядаюцца. Калі святар не мае часу спавядаць, то гэта не што іншае, як знак, што яго паслуга выконваецца без сапраўднага духоўнага распазнання.
Трэба таксама памятаць, што цэлебрацыя сакрамэнту пакаяння з’яўляецца цэлебрацыяй Касцёла, а таму неабходна заўсёды захоўваць літургічныя прадпісанні, якія датычаць парадку, месца цэлебрацыі, а таксама літургічнага адзення (комжа або альба і фіялетавая стула).
9. Напрыканцы трэба нагадаць фундаментальнаю хрысціянскую ісціну, што міласэрнасць павінна быць тым большай, чым большае маральнае падзенне пэнітэнта. У гэтым сэнсе спаведнік павінен наследаваць ціхага і пакорнага сэрцам Езуса. Таму, каб святар мог быць добрым спаведнікам, ён сам найперш павінен часта і з пакорай карыстацца з сакрамэнту пакаяння. У гэтым сэнсе маладыя святары павінны карыстацца ведамі і практыкай старэйшых.
10. Дарагія браты ў святарстве!
Слуга Божы Ян Павел II навучае, што спаведнік з’яўляецца настаўнікам і сведкам, а разам з нябесным Айцом — таксама і айцом Божага жыцця. Яго навучанне ёсць навучаннем Касцёла, бо ён дзейнічае «in persona Christi» і абвяшчае не сябе, а Езуса Хрыста. А заклікаючая да навяртання і гатовая да прабачэння міласэрная любоў Бога не ведае ні межаў, ні прасторы (пар. http://www.apostol.pl/janpawelii/listy-apostolskie/sakrament-spowiedzi-darem-mi%C5%82osierdzia-bo%C5%BCego).
Занепакоены выклікамі сучаснасці, папа Бэнэдыкт XVI падкрэслівае, што сённяшні свет жыве ў пазначаным геданістычнай і рэлятывісцкай ментальнасцю культурным кантэксце, які імкнецца да выключэння Бога з гарызонту жыцця, не спрыяе прыняццю духоўных каштоўнасцяў і не дапамагае ў адрозненні дабра ад зла і выпрацавання ў сабе пачуцця граху. У такой сітуацыі існуе пільная патрэба ў дзейнасці слуг Божай міласэрнасці (пар. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/spowiednicy_11032010.html).
Сёння, у Вялікі чацвер, дзень устанаўлення Эўхарыстыі і святарства, узгадваючы свае святарскія пасвячэнні, дзякуючы якім мы сталі святарамі Новага Запавету і нам была даручана збаўчая місія прымірэння вернікаў з Богам, Касцёлам і іншымі людзьмі, яшчэ раз выкажам нашу ўдзячнасць Першасвятару Езусу Хрысту за тое, што Ён учыніў нас інструментамі Божай міласэрнасці ў Яго руках. Заданне выконвання гэтай узнёслай місіі няхай заахвоціць нас да належнай тэалагічнай, пастырскай, псіхалагічнай, культурнай і аскетычнай сталай фармацыі і ўзмацняе ў нас волю да поўнага прысвячэння сябе гэтаму служэнню.
Дзякуючы ўсім вам, дарагія слугі алтара і канфесіяналу, за ахвярнае пастырскае служэнне і давяраючы апецы Марыі — Маці Міласэрнасці і Маці святароў — прашу вернікаў маліцца за сваіх святароў, і ўсіх вас ад усяго сэрца благаслаўляю ў імя Айца, + і Сына, і Духа Святога. Амэн.
Выкарыстаная літаратура і прынятыя скарачэнні:
1. Ян Павел II. Апостальская адгартацыя «Reconciliatio et paenitentia» (RP)
2. Катехизис Католической Церкви. Москва «Рудомино» 1996 (ККЦ)
3. http://www.jezuici.pl/~jaugustyn/ oa_s_1.html
4. http://www.zenit.org/article-26075?l=italian
5. http://www.apostol.pl/janpawelii/listy-apostolskie/sakrament-spowiedzi-darem-mi%C5%82osierdzia-bo%C5%BCego
6.http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/spowiednicy_11032010.html.
|
|
Гамілія Мітрапаліта Кандрусевіча падчас святой Імшы на Вялікдзень (радыётрансляцыя)
|
|
19.04.2011 16:51 |
24 красавіка 2011 г., мінскі архікатэдральны касцёл
Хто ідзе да Хрыста, той ідзе да жыцця
Хрыстус уваскрос! Сапраўды ўваскрос!
1. Гэтымі словамі велікоднага прывітання сардэчна віншую ўсіх вас, дарагія радыёслухачы. Віншую ўсіх хрысціян — католікаў, праваслаўных, пратэстантаў, а таксама ўсіх людзей добрай волі.
Божы Провід дазваляе нам усім разам адзначаць свята святаў — Пасху Хрыстову. Гэта вялікі дар і адначасова заданне, каб імкнуцца да адзінства і разам сведчыць аб збаўчай праўдзе Уваскрасення, якое ёсць падмурак нашай веры і надзея на жыццё вечнае.
2. У сённяшнім Евангеллі мы пачулі, як «у першы дзень тыдня Марыя Магдалена прыйшла да магілы раніцай, калі было яшчэ цёмна, і ўбачыла, што камень адсунуты ад магілы. І пабегла, і прыбыла да Сымона Пятра і да другога вучня, якога любіў Езус, і сказала ім: Забралі Пана з магілы, і не ведаем, дзе паклалі Яго».
Велікоднае Евангелле вядзе нас да грабніцы, дзе было пахавана цела Езуса і дзе адбылася перамога жыцця над смерцю. Магдалена спяшаецца да магілы раніцай, калі было яшчэ цёмна. Цёмна было не толькі вакол яе, але і ў ёй, бо Езус, якому яна і іншыя даверыліся і ў якім мелі надзею, памёр на крыжы і быў пахаваны, як кожны іншы чалавек.
Аднак, як кажа сам Езус, вашы думкі — не мае думкі, і вашы дарогі — не мае дарогі. Падобна таму, як неба вышэй за зямлю, так і Божыя думкі і дарогі вышэй за нашы. Магдалена здзіўлена, бо камень, якім быў закрыты ўваход да грабніцы, адвалены. А Евангелле паводле Лукі кажа, што анёл, які знаходзіўся ўнутры магілы, сказаў жанчынам міраносіцам: «Каго вы шукаеце? Езуса з Назарэту? Яго няма тут, Ён уваскрос!» У Евангеллі паводле Мацвея анёл наказаў ім абвясціць пра гэта апосталам і сказаць, каб спяшаліся ў Галілею на спатканне з Ім.
Тое, што ўбачыла Магдалена і жанчыны міраносіцы, здзівіла іх, а словы анёла прагучалі як маланка з яснага неба. Бо, сапраўды, хто і калі бачыў, каб памерлы жыў?!
3. Пасля Вялікай пятніцы вучні Хрыста жылі смерцю, думалі пра смерць, і іх перспектывай таксама была смерць. Жанчыны міраносіцы таксама ішлі ўбачыць смерць. Аднак падзеі велікоднай раніцы нагадваюць пра тое, што калі нехта ідзе да Хрыста, то ідзе не да смерці, а да жыцця.
Я жыву, і вы будзеце жыць, — кажа Езус. Гэтае абяцанне рэалізавалася ў велікодную раніцу. Яна кажа нам, што толькі ў Хрысце мы можам мець новае жыццё. Калі Бог уваходзіць у жыццё чалавека, то чыніць гэта паводле сваёй волі. А тое, што чыніць, з’яўляецца найлепшым, што можа спаткаць чалавека на шляху веры, бо Бог хоча толькі дабра. Так сталася і ў велікодную раніцу, калі ў Езусе Хрысце Бог ажыццявіў свой план збаўлення чалавека.
Той раніцай у Ерузалеме нічога не прадказвала, што з надыходам дня зменіцца жыццё. Гэты горад, які называецца горадам Бога, быў сонны пасля яўрэйскіх пасхальных святаў і прадчуваў, што Бог сапраўды такі блізкі да людзей у сваёй дзейнасці, што нават бурыць брамы смерці, каб даць чалавеку абяцанне ўваскрасення.
4. Калі слухаем Евангелле пра ўваскрасенне, можа нарадзіцца пытанне пра таямнічасць гэтай падзеі. Без сведак, толькі адвалены камень, пусты гроб і голас анёла, што Хрыстус паўстаў з памерлых.
Пытанне пра таямнічасць звязана з чалавечым успрыманнем таго, што тады здарылася. Езус збавіў чалавецтва і паўстаў з памерлых. Напэўна, Ён мог бы ў сваёй славе стаць перад тымі, якія Яго не прынялі, нават аддалі на крыжовую смерць, каб паказаць, што менавіта Ён з’яўляецца Валадаром свету.
Калі б так было, яны далі б аб Ім такое сведчанне, што ўсе прызналі б у Ім Месію. Але тады не было б веры ў Яго. Бо аб’ектам веры не можа быць тое, што можна пацвердзіць. Божая воля і Божы план збаўлення іншы, чым яго сабе ўяўляе чалавек. Падобна таму, як Сын Божы прыйшоў у гэты свет здалёку ад людзей, у Бэтлееме, каб кожны чалавек меў такі ж шлях да веры ў Езуса Хрыста, так і Уваскрасенне наступіла, калі ўсе спалі, каб, абудзіўшыся, маглі таксама абудзіцца ў веры. Бог так запланаваў дзень Уваскрасення, каб гэтую радасную вестку кожны чалавек прыняў найперш верай.
Сведчаннем гэтай падзеі таксама з’яўляюцца пусты гроб Езуса і апосталы, якія вельмі хутка спаткаліся з Ім у Галілеі.
5. Таму з самага пачатку хрысціянства моцай Касцёла з’яўляецца вера ва ўваскрасенне Хрыста. Не ўлада, не грошы, нават не самая сучасная вайсковая зброя, а вера ў Евангелле аб Уваскрасенні з’яўляецца той сілай, якую не можа знішчыць ні час, ні хтосьці іншы, хто падымае руку на Касцёл. Гісторыя — гэтаму найлепшае сведчанне. Таксама і Касцёл у нашай краіне, які падчас ганенняў быў укрыжаваны і здавалася, што ўжо зусім знік, не памёр, а жыве і адраджаецца. Сёлета мы адзначаем 20-годдзе адраджэння яго структур і ўстанаўлення Мінска-Магілёўскай мітраполіі. Касцёл адраджаецца, бо Хрыста няма ў грабніцы, бо яна пустая. Езуса там няма, але Ён ёсць з намі, ёсць там, дзе двое або трое збіраюцца ў Яго імя.
6. Праз жанчын міраносіц Езус сказаў сваім вучням, каб ішлі ў Галілею на спатканне з Ім. Менавіта ў Галілеі Ён распачаў абвяшчаць Евангелле і там яго завяршае.
Галілея — гэта ўбогі край, дзе людзі вядуць манатонны стыль жыцця і зарабляюць на жыццё працай сваіх рук. Менавіта ў гэтай манатоннасці ўваскрослы Езус чакае апосталаў. Ён прыходзіць таксама да нас у манатоннасці нашага жыцця, прыходзіць у звычайныя, запоўненыя працай, навукай, хваробай, цярпеннем і смерцю дні. Прыходзіць, каб запоўніць нашу штодзённасць новым духам, у якім яна набудзе збаўчае вымярэнне. Такім чынам, уваскрослы Езус робіць старое новым, бо той, хто ў Хрысце, — новае стварэнне.
У сёлетняе свята Пасхі Езус таксама прыходзіць да нашай Галілеі тут, у Беларусі, бо Галілея — там, дзе мы жывём. Прыходзіць, каб аб’явіць нам сваю любоў і адарыць новым жыццём.
Таму свята Пасхі не павінна быць толькі ўспамінам той знакавай падзеі, якая змяніла бег гісторыі, абагачаючы яе ласкай уваскрасення як падмурку нашай веры і надзеі на жыццё вечнае, але павінна стаць часткай нашага жыцця. Вялікдзень — гэта Божы дар і адначасова заданне адкрыць дзверы сваіх сэрцаў Хрысту, як да гэтага заклікае Вялікі Папа Ян Павел II, які ўжо праз тыдзень будзе беатыфікаваны; адкрыць сэрцы на Добрую Навіну аб перамозе жыцця над смерцю, каб яна іх перамяніла і напоўніла велікодным зместам аб збаўленні чалавека і сапраўднай радасцю збаўленых дзяцей Божых, чаго ад усяго сэрца ўсім вам жадаю.
Радасных, поўных ласкі ўваскрослага Пана святаў Пасхі!
Хрыстус уваскрос! Сапраўды ўваскрос!
|
|
|
У Пальмовую нядзелю, 17 красавіка 2011 г., распачаўся сёмы год Пантыфікату Святога Айца Бэнэдыкта XVI. Аб гэтым піша ў новым нумары «L’Osservatore Romano» галоўны рэдактар выдання Апостальскай Сталіцы Джаванні Марыя Віян. Публіцыст дае каментар да гаміліі, прамоўленай Папам падчас урачыстай літургіі ў Ватыкане.
«Уваскрасенне Хрыста з’яўляецца падмуркам нашай веры. Без фізічнага
ўваскрасення Езуса няма збаўлення. Калі б Езус ляжаў у грабніцы
забальзаміраваны, як ляжаць некаторыя вядомыя дзеячы гісторыі, а мільёны
наведвальнікаў і прыхільнікаў аддавалі б Яму пашану, то хрысціянства
было б не больш, чым легенда», — чытаем у пасланні Мітрапаліта Кандрусевіча на Вялікдзень.
Святы Айцец Бэнэдыкт XVI узначаліць усе літургічныя абрады Вялікага тыдня. Ахвяры, сабраныя падчас Імшы Вячэры Пана, будуць накіраваны на патрэбы пацярпелых ад землятрусу і цунамі ў Японіі.
19 красавіка 2005 г. кардынал Ёзаф Ратцынгер быў абраны Пантыфікам. Кардынал прыняў імя Бэнэдыкта XVI, узгадваючы пры гэтым папярэдняга Папу з такім імем Бэнэдыкта XV (1914–1922 гг.), які ўвайшоў у гісторыю як Папа спакою і справядлівасці. Кардынал быў абраны на Святы Пасад ва ўзросце 78 гадоў.
У Каталіцкім Касцёле велікодным святам папярэднічае Вялікі тыдзень, які распачынаецца Пальмовай нядзеляй. Пальмовая нядзеля, якую сёлета хрысціяне адзначалі разам 17 красавіка, рыхтуе да перажывання мукі Хрыста ў літургічных абрадах Святога Пасхальнага Трыдуума (Вялікі чацвер, Вялікая пятніца, Вялікая субота).
