|
Гамілія Мітрапаліта Кандрусевіча ў ІІ Нядзелю пасля Божага Нараджэння
|
|
29.12.2010 17:57 |
2 студзеня 2011 г., мінская архікатэдра
1. Вітаю ўсіх у 1-ю нядзелю Новага года — найбольш вядомага ва ўсім свеце свята, бо ўсе, незалежна ад рэлігіі ці нацыянальнасці, яго святкуюць. Святкуюць і часам нават робяць новыя пастанаўленні. Спадзяюся, што і мы як вернікі таксама іх зрабілі.
Пастанаўленні вельмі патрэбныя, калі мы імкнёмся змяніць наша жыццё, бо мы не з’яўляемся дасканалымі. Дасканалы толькі Бог. Напэўна, кожны з нас мае да самога сябе прэтэнзіі, што не заўсёды быў такім, якім павінен быў быць. Гэта не што іншае, як голас сумлення. Тады мы выказваем свой жаль за грахі і за ўсё нядобрае ў жыцці.
Аднак, з іншага боку, жыццё хутка змяняецца, і мы стараемся прыстасавацца да яго вымаганняў. Тады ў мітусні заняткаў і вырашэння жыццёвых праблем наш жаль хутка знікае.
Адзін амерыканец нават выдумаў спосаб, як дапамагчы людзям пазбавіцца ад смутку і жалю. Напярэдадні Новага года ён паклікаў да сябе людзей для разважання над сваім жыццём. Потым казаў ім запісваць свае перажыванні і жаль на кавалку паперы. Далей даваў ім запалак і казаў падпаліць паперу. Такім чынам, паводле яго думкі, увесь жаль знікаў разам з дымам. Вядома, што гэта не што іншае, як ашукванне людзей.
2. Як вернікі, мы не можам дзейнічаць такім чынам, тым больш, што Святое Пісанне не вядзе нас у нашу ўжо пражытую гісторыю, але заклікае да новага жыцця. Яно канцэнтруецца не на нашых перажываннях, а на нашых магчымасцях. Святы апостал Павел у Пасланні да Філіпійцаў заклікае забыцца пра тое, што было, і імкнуцца ўперад.
Калі мы былі ў цырку, то, напэўна, бачылі, як велізарны і вельмі моцны слон, прывязаны да маленькага калочка, выконвае розныя трукі. Здаецца, што ён лёгка мог бы вырваць гэты калок і збегчы. Аднак слон гэтага не робіць. Чаму? Калі ён быў яшчэ зусім малы, яго прывязвалі да моцнага слупа. Слон рваўся на свабоду, аднак не мог вырвацца. Ён прывык, што заўсёды будзе прывязаны, і таму, калі стаў дарослым, нават не спрабуе вырывацца і толькі пакорна выконвае волю дрэсіроўшчыка.
Нашым дрэсіроўшчыкам, калі так можна выказацца, з’яўляецца жыццё, якое ў наш час усё больш і больш адыходзіць ад Бога. Мы прывыкаем жыць так, як быццам Бога зусім няма, і таму вельмі часта жывём так, як нам падабаецца, не беручы пад увагу маральныя нормы. Паўсюдна прыняты стыль жыцця кіруе нашым жыццём, і мы паддаёмся яму. Грахоўная або індыферэнтная рака жыцця нясе нас, і мы не здольныя выйсці з яе.
3. Сённяшняе Евангелле — гэта не што іншае, як паўтарэнне Евангелля з дня Божага Нараджэння, у якім св. апостал Ян заклікае выйсці з цемры граху да жыцця ў святле Божым. Гэтым святлом з’яўляецца Езус Хрыстус і Яго Евангелле.
Са штодзённага жыцця мы ведаем, што там, куды не даходзіць святло сонца, дрэвы і расліны растуць вельмі слаба і не прыносяць плёну. Так і з чалавекам: калі ён не знаходзіцца ў святле Божай ласкі, то яго ўчынкі не прыносяць адпаведнага выніку, нават калі інтэнцыі і былі добрымі.
Таму найбольш важнай пастановай на пачатку Новага года павінна быць пастанова жыць у святле праўды Божай.
4. Што гэта азначае? Найперш, распачынаць і завяршаць дзень малітвай, раніцай ахвяруючы ўсе свае справы Богу, а вечарам дзякуючы за ўсё добрае, што адбылося, і перапрашаючы за ўсё дрэннае. Кожную нядзелю і свята прымаць удзел у святой Імшы. Часта спавядацца і прыступаць да св. Камуніі. Клапаціцца аб належным выхаванні моладзі, звяртаючы вялікую ўвагу на яго духоўны аспект. Рабіць учынкі міласэрнасці. Духоўна ўдасканальвацца, найперш праз чытанне Святога Пісання. Бараніць хрысціянскія каштоўнасці. Сваім жыццёвым прыкладам у нашым секулярызаваным свеце, які адмаўляецца ад маральных каштоўнасцяў, быць жывымі старонкамі Евангелля і тым самым абвяшчаць яго ўсім людзям.
Cвяты Томас Мор у сваёй кнізе «Разважанні» апісвае наступную гісторыю. Адзін пілігрым убачыў людзей, якія працавалі на даху будынка. Тады ён спытаўся ў чалавека, які знаходзіўся каля будынка, ці ён часам не манах, бо той быў вельмі падобны на законніка. «Так, я манах», — адказаў гэты чалавек. «А хто гэтыя людзі, што працуюць на даху?» — спытаўся пілігрым. — «Мае манахі, а я з’яўляюся абатам гэтага кляштара».
«О, вельмі добра бачыць, як кляштар расце ўверх», — кажа пілігрым. —«Не, яны яго паніжаюць», — адказаў абат. — «Чаму?» — «Каб бачыць усход сонца».
5. Дарагія браты і сёстры!
Распачынаючы Новы год і робячы пастанаўленні на новы этап нашага жыцця, услухоўваючыся ў голас апостала язычнікаў св. Паўла, пакінем мінулае і будзем імкнуцца ўперад, забудземся пра старога грэшнага чалавека, які жыў у нас, і апранемся ў новае адзенне Божай ласкі. Знімем з нашых вачэй усё тое, што захіляе нам святло ніколі не заходзячага сонца — Езуса Хрыста, каб усе Яго дні былі пражыты ў Яго святле. Няхай гэта будзе нашай пастановай на Новы год, каб, стаўшы новым, аздобленым Божай ласкай чалавекам і жывучы ў святле Евангелля, мы будавалі Валадарства Божае на гэтай зямлі і дасягнулі ў ім удзелу ў вечнасці. Амэн.
|
|
Каментарый арцыбіскупа Тадэвуша Кандрусевіча да паслання папы Бэнэдыкта XVI на Сусветны дзень міру 2011
|
|
29.12.2010 17:05 |
Рэлігійная свабода — шлях да міру
1. Як штогод, у першы дзень Новага года, ва ўрачыстасць Святой Багародзіцы Марыі, Каталіцкі Касцёл адзначае Сусветны дзень міру і Папа звяртаецца да вернікаў са сваім пасланнем. Тэма сёлетняга паслання — «Рэлігійная свабода — шлях да міру».
На пачатку паслання з нагоды Новага года Папа выказвае ўсім пажаданні, асабліва супакою, і адначасова нагадвае, што мінулы год прынёс шмат цяжкасцяў хрысціянам у свеце, асабліва ў Іраку, дзе многія заплацілі крывёю за вернасць Хрысту.
У сваім пасланні Бэнэдыкт XVI падкрэслівае, што ў свабодзе веравызнання выяўляецца спецыфіка чалавечай асобы. Дзякуючы ёй чалавек можа скіроўваць сваё прыватнае і грамадскае жыццё да Бога, у святле якога становяцца зразумелымі адметнасць, сэнс і мэта яго існавання.
2. У прысвечанай святому праву на жыццё частцы паслання Папа падкрэслівае, што права на рэлігійную свабоду ўкаранёна ў годнасці чалавечай асобы, бо Бог стварыў чалавека па свайму вобразу і падабенству. Таму кожная асоба мае права на поўнае жыццё, якое ўключае і духоўнае. Інакш чалавек не зможа адказаць на пытанні пра сэнс жыцця, не зможа мець трывалых каштоўнасцяў і этычных прынцыпаў, не зможа атрымаць сапраўдную свабоду і будаваць справядлівае грамадства.
Таму шанаванне права на жыццё і рэлігійнай свабоды з’яўляецца ўмовай маральнай легітымацыі ўсялякай грамадскай і прававой нормы.
3. Далей, нагадваючы пра рэлігійную свабоду і ўзаемную павагу, Бэнэдыкт XVI адзначае, што рэлігійная свабода з’яўляецца крыніцай маральнай свабоды. Адкрытасць на дабро, праўду і Бога, якія ўкаранёны ў чалавечай прыродзе, даюць чалавеку поўную годнасць і гарантуюць узаемную пашану. Таму рэлігійную свабоду трэба разумець не толькі як адсутнасць прымусу, але перадусім як здольнасць падпарадкаваць свой выбар праўдзе.
Свабода дзейнічаць супраць Бога або індыферэнтнасць у адносінах да Яго супярэчыць самой ідэі свабоды і не гарантуе поўнай павагі да другога чалавека. Таму меркаванне, што маральны рэлятывізм з’яўляецца шансам на сусветны мір, на самой справе ілюзія і нават крыніца падзелаў і адмаўлення годнасці іншых людзей. Паколькі ў кожным чалавеку ёсць два вымярэнні — рэлігійнае і грамадскае — то веруючы не можа выракацца сваёй веры, каб быць актыўным грамадзянінам.
4. Далей Папа разважае аб сям’і як школе свабоды і міру. Святы Айцец падкрэслівае, што калі рэлігійная свабода з’яўляецца шляхам да міру, то рэлігійнае выхаванне — гэта дзейсны спосаб фармацыі новых пакаленняў прызнаваць у іншым чалавеку брата або сястру. У гэтым выхаванні сям’я з’яўляецца першай школай, у якой дзеці рыхтуюцца да грамадскага, культурнага, маральнага і духоўнага жыцця.
5. У наступнай частцы паслання Пантыфік разважае на тэму супольнай спадчыны і нагадвае пра тое, што сярод асноўных, укаранёных у годнасці чалавечай асобы правоў і свабод рэлігійная свабода мае асаблівы характар. Калі шануецца рэлігійная свабода, то шануецца і годнасць чалавечай асобы і ўзмацняюцца дух і інстытуцыі народаў. Наадварот, калі гэтая свабода не шануецца, зневажаецца годнасць чалавека і наносіцца шкода справядлівасці і міру, якія абапіраюцца на правільны, збудаваны ў святле Найвышэйшай Праўды і Найвышэйшага Дабра грамадскі парадак.
У гэтым сэнсе рэлігійная свабода з’яўляецца дасягненнем палітычнай і прававой культуры, бо кожны чалавек павінен мець права на вызнаванне сваёй рэлігіі як прыватна, так і публічна. Таму рэлігійная свабода не з’яўляецца выключна спадчынай веруючых, але ўсёй чалавечай сям’і, таму павінна быць сінтэзам і вяршыняй дзяржаўнага права. Менавіта яна паказвае, наколькі шануюцца ўсе іншыя правы чалавека, і спрыяе яго інтэгральнаму развіццю.
6. Далей Бэнэдыкт XVI узнімае тэму публічнага вымярэння рэлігіі. Рэлігійная свабода рэалізуецца як у прыватнай сферы, так і ў адносінах з іншымі. Таму рэлігія носіць публічны характар. Дзякуючы гэтаму кожная асоба, застаючыся адзінай і непаўторнай, у той жа час дасягае паўнаты самавыяўлення.
Уклад рэлігійных супольнасцяў у жыццё грамадства бясспрэчны. Многія дабрачынныя і культурныя арганізацыі сведчаць аб канструктыўнай ролі веруючых у грамадскім жыцці. Яшчэ большае значэнне мае этычны ўклад рэлігіі ў палітычную сферу, што трэба разумець як абвяшчэнне неабходнасці супольнага дабра.
7. Пасля гэтых разважанняў, якія адносяцца як да прыватнага, так і да публічнага значэння рэлігіі, Папа пераходзіць да значэння рэлігійнай свабоды як моцы свабоды і цывілізацыі, а таксама да пагрозаў, якія вынікаюць з інструменталізацыі свабоды рэлігіі.
Не можа быць апраўдана інструментальнае выкарыстанне рэлігійнай свабоды для маскіравання схаваных інтарэсаў. Нельга забывацца пра тое, што рэлігійная свабода з’яўляецца ўмовай пошуку праўды, а праўда навязваецца не сілай, а «моцай самой праўды». Таму рэлігія з’яўляецца пазітыўнай і мабілізуючай сілай для будавання чалавечнага грамадства.
Сусветныя рэлігіі праз унясенне духоўных каштоўнасцяў у жыццё асобаў і цэлых народаў зрабілі ўклад у развіццё цывілізацый. У наш час глабалізацыі хрысціяне павінны таксама рабіць уклад у справу ўсталявання справядлівасці, інтэгральнага развіцця чалавека і належнага ўпарадкавання чалавечых спраў.
8. Наступнай справай, якую закранае Папа, з’яўляецца праблема справядлівасці і цывілізацыі, а таксама пагроза фундаменталізму і варожасці да веруючых дзеля захавання свецкасці дзяржаў. Нароўні з асуджэннем рэлігійнага фундаменталізму трэба супрацьстаяць і ўсім іншым формам варожасці да рэлігіі. Грамадства, якое навязвае тую ці іншую рэлігію або не прымае яе, з’яўляецца несправядлівым як у адносінах чалавека і Бога, так і да самога сябе, бо не дазваляе свабодна адказаць на заклік Божай любові да чалавека. Рэлігія, не будучы творам дзяржавы, не можа быць праз яе маніпулявана, а, наадварот, павінна быць прызнана і паважана, бо без рэлігійнай свабоды годнасць чалавека будзе скалечанай і зняважанай і ён вельмі лёгка можа апынуцца ва ўладзе бажкоў і рэлятыўных, ператвораных у абсалютныя, каштоўнасцяў.
9. Наступным пунктам разважанняў Папы з’яўляецца дыялог паміж свецкімі і рэлігійнымі інстытуцыямі. Спадчына норм і каштоўнасцяў, якія выражаюцца праз рэлігійнасць, з’яўляецца багаццем розных народаў. Яны прамаўляюць да сумлення і розуму чалавека, нагадваюць аб неабходнасці навяртання, заклікаюць да цнатлівага жыцця і збліжэння ў духу любові. У гэтым працэсе важнае значэнне мае здаровы дыялог паміж дзяржаўнымі і рэлігійнымі інстытутамі, які служыць інтэгральнаму развіццю чалавека і гарманічнаму развіццю грамадства.
10. Далей Папа звяртае ўвагу на неабходнасць жыць у любові і праўдзе. У глабалізаваным, поліэтнічным і поліканфесійным свеце вялікія рэлігіі, пры ўмове рэлігійнай свабоды, могуць спрыяць адзінству і супакою. Аб гэтым трэба памятаць асабліва хрысціянам, вера якіх наказвае ім жыць як браты паміж сабой і з іншымі людзьмі.
11. Дыялог як супольны пошук — наступны пункт разважанняў Папы. Дыялог з вызнаўцамі іншых рэлігій Касцёл лічыць важным інструментам супрацоўніцтва дзеля дасягнення супольнага дабра. Гэта не шлях рэлятывізму і сінкрэтызму, бо Касцёл закліканы абвяшчаць Хрыста, які ёсць Дарога, Праўда і Жыццё. Аднак гэта ўсё не выключае дыялога і супольнага пошуку праўды ў розных сферах жыцця.
У наступным годзе будзе адзначацца 25-я гадавіна Сусветнага дня малітваў аб міры, які адбыўся ў Асізі ў 1986 г. Лідэры сусветных рэлігій тады далі сведчанне, што рэлігія з’яўляецца элементам еднасці і міру. Калі Бог дазволіць, то ў Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі таксама пройдзе спецыяльная канферэнцыя, прысвечаная гэтаму юбілею.
12. Наступным пунктам папскіх разважанняў з’яўляецца захаванне маральнай праўды ў палітыцы і дыпламатыі. Палітыка і дыпламатыя павінны ўлічваць маральную і духоўную спадчыну вялікіх рэлігій, каб прызнаваць і пацвярджаць праўду, а таксама ўніверсальныя прынцыпы і каштоўнасці, якіх нельга не прызнаваць, як, напрыклад, права на жыццё, бо гэта было б адмаўленнем чалавечай годнасці. Усё гэта азначае, што трэба дзейнічаць у адпаведнасці з Картай Арганізацыі Аб’яднаных Нацый ад 1945 г., якая прадстаўляе ўніверсальныя каштоўнасці і маральныя нормы, што павінны быць зыходным пунктам для нормаў, інстытуцый і сістэм як на нацыянальным, так і на міжнародным узроўні.
13. Чарговае пытанне — гэта неабходнасць вызваліцца ад нянавісці і прадузятасці. Нягледзячы на вялікія намаганні грамадстваў, дзяржаў і розных супольнасцяў, на жаль, у свеце ёсць прыклады дыскрымінацыі, насілля і неталерантнасці на падмурку рэлігіі. У некаторых краінах, асабліва на Захадзе, ёсць прыклады выключэння і нават забароны ў публічным жыцці рэлігійных сімвалаў. Таму трэба дзейнічаць у напрамку заахвочвання і абароны рэлігійнай свабоды, асабліва рэлігійных меншасцяў, каб паглыбіць добразычлівасць, адкрытасць і ўзаемную павагу.
14. Рэлігійная свабода ў свеце — так гучыць наступны пункт разважанняў Бэнэдыкта XVI. У ім Папа звяртаецца да хрысціянскіх супольнасцяў, якія церпяць пераслед, асабліва ў Азіі, Афрыцы, на Блізкім Усходзе і ў Святой Зямлі, молячыся ў іх інтэнцыях і выказваючы ім сваю падтрымку, каб яны не страцілі мужнасць у цяжкасцях, бо хрысціянскае сведчанне заўсёды з’яўляецца знакам супраціўлення. Насілле нельга перамагчы насіллем, таму па прыкладу малітвы «Ойча наш» мы павінны дараваць правіны іншым. За крыкам болю няхай заўсёды ідзе вера, надзея і сведчанне Божай любові. Еўропа таксама павінна змяніць сваё хворае стаўленне да хрысціянскіх каштоўнасцяў, не адкідаць іх, а бараніць, каб жыць у справядлівасці, згодзе і міры, вядучы шчыры дыялог з усімі народамі.
15. Рэлігійная свабода — шлях да міру — апагей разважанняў Папы. Для будавання справядлівага і мірнага грамадскага парадку свет патрабуе ўніверсальных і ўсімі прызнаных этычных і духоўных каштоўнасцяў. Іх даць можа толькі рэлігія. Мір — гэта дар Божы і адначасова праект, які ніколі ўпоўні не быў рэалізаваны. Паяднанае з Богам грамадства набліжаецца да міру, якім не з’яўляецца толькі адсутнасць вайны, дамінацыі зброі, эканомікі ці маніпуляцыі. Сапраўдны мір — гэта вынік ачышчэння, а таксама культурнага, маральнага і духоўнага ўдасканалення чалавека і народа, калі ва ўсёй паўнаце шануецца годнасць чалавека.
Папа заклікае ўсіх людзей, асабліва моладзь, мець у Богу зыходны пункт на шляху да сапраўднай свабоды і моцы, каб не паўтараць памылак мінулага. На шляху да міру чалавеку патрэбна маральная зброя. Таму рэлігійная свабода з’яўляецца аўтэнтычнай зброяй міру, а яе місія — гістарычнай і прафетычнай, дазваляючай змяніць свет на лепшы і мець надзею на справядлівую і мірную будучыню, нават перад абліччам несправядлівасці і матэрыяльнай і маральный беднасці.
16. З удзячнасцю і пашанай прымем, дарагія браты і сёстры, гэтае пасланне папы Бэнэдыкта XVI як заклік да дасягнення сапраўднага міру. У гэты Сусветны дзень міру заклікаю ўсіх вернікаў і ўсё наша грамадства будаваць свае адносіны на навучанні Пантыфіка, каб, абапіраючыся на свабоду веравызнання і маральныя каштоўнасці, распачаты Новы 2011 год сапраўды стаў часам згоды і супольнага пошуку міру. Няхай усім нам у гэтым, праз заступніцтва Марыі — Маці міру, благаславіць Бог.
_________________________
P.S. Паважаныя святары няхай прачытаюць гэты Каментарый вернікам 1 студзеня 2011 г.
|
|
|
«Хвала на вышынях Богу, а на зямлі супакой людзям добрай волі...» Гэта песня ўпершыню прагучала ў прысутнасці бэтлеемскіх пастушкоў у выкананні гурта нябесных анёлаў. Галоўным яе матывам была «хвала Богу» і «супакой (мір) людзям».
З Новым годам, дарагія сябры! Няхай цяжкасці, расчараванні і клопаты застануцца ў мінулым годзе, а новы будзе для вас напоўнены Божай радасцю і супакоем!
30 снежня 2010 г. Святы Айцец прыняў удзельнікаў XXXVI Кангрэса Міжнароднай федэрацыі хору хлопчыкаў. «Ваш спеў з’яўляецца радасным служэннем Богу. Заўсёды памятайце, што вашыя спевы служаць перш за ўсё Богу, усім вернікам і ўсяму Касцёлу», — адзначыў Бэнэдыкт XVI.
«Справа сяўбы евангельскага паслання, распачатая калісьці місіянерамі, нягледзячы на многія цяжкасці, прынесла шчодры плён. Сярод іх першынства належыць святому мучаніку в’етнамцу Андрэю Зунг-Лаку і яго паплечнікам», — адзначаецца ў лісце Святога Айца Бэнэдыкта XVI кардыналу Івану Дыясу, прэфекту Кангрэгацыі Евангелізацыі Народаў.
14 лютага 2011 г. Святы Айцец Бэнэдыкт XVI прыме зборную Іспаніі па футболе, якая ў гэтым годзе стала чэмпіёнам свету. Пра гэта паведаміў прэзідэнт іспанскай федэрацыі футбола Анхель Марыя Вільяр.
Аб любові, якая перамяняе свет, нагадаў Святы Айцец Бэнэдыкт XVI, запрашаючы самых бедных жыхароў Рыма на святочны абед 26 снежня 2010 г. У зале Паўла VI былі падрыхтаваны сталы для амаль 500 гасцей, якімі апякуюцца Місіянеркі Любові з супольнасці, заснаванай Маці Тэрэзай з Калькуты.
