«Помнікаў яму, сапраўды, бадай што, і зашмат, прычым усе вельмі нізкай мастацкай вартасці», «Мяне, католіка, гэта крыху турбуе...», «Не разумею сэнсу: ён жа не святы (прынамсі яшчэ), каб перад яго статуямі маліцца!» — вось такія каментарыі можна знайсці на беларускіх інтэрнэт-форумах адносна асвячэння чарговага помніка Яну Паўлу ІІ, якое запланавана на 16 кастрычніка. Які сэнс устанаўлення помнікаў, памятны дошак ды вывешвання выяваў Пантыфіка? Спрыяе гэта ці не спрыяе ўмацаванню веры і распаўсюджванню Евангелля? Ян Павел ІІ з'яўляецца перадусім сімвалам. Сімвалам з даволі багатай семантыкай: ён з'яўляецца сімвалам духоўнай барацьбы са структурамі зла (савецка-бальшавіцкай імперыяй), сімвалам пераадольвання бар'ераў, сімвалам евангельскай свабоды, а таксама сімвалам святасці. Для славянаў, схільных да эмацыйнага перажывання рэчаіснасці, Папа-славянін — гэта, можна сказаць, своеасаблівы доказ духоўнай жывучасці славянскай стыхіі, а для палякаў, вельмі адчувальных да ўсяго, што датычыць іх нацыянальнага гонару, Папа-паляк — гэта амаль вяршыня нацыянальнага самасцвярджэння. Было б дзіўным, калі б асоба з такой моцнай энергетыкай не спарадзіла тэндэнцыі да ўшаноўвання і ўвекавечвання амаль усіх слядоў, пакінутых на гэтай зямлі. Але ў гэтым ушаноўванні існуюць і моманты, якія выклікаюць занепакоенасць, а дакладней — спараджаюць пытанне: ці ў гэтай мультыплікацыі помнікаў і ўшанавальных мерапрыемстваў не губляецца свядомасць таго, што Папа — так, вялікі, дастойны і святы — не з'яўляецца канчатковым аб'ектам пакланення? Часам мне даводзілася слухаць пропаведзі, дзе амаль праз сказ узгадваліся веліч і заслугі Святога Айца, а пра Бога, пра Езуса Хрыста можна бало пачуць раз ці два, ды й то — у падпарадкавальных сказах. Трэба шмат разважлівасці, каб адчуць тую здаровую меру ва ўсталёўванні помнікаў, якая патрэбна для таго, каб стварыць магчымасць кантакту з сімвалам, але не паддацца пры гэтым дыктату поп-культуры, для якой Ян Павел ІІ (званы папулярна «Джы-Пі-Ту», ад ініцыялаў JPII) з'яўяецца адным з герояў, ці, як кажуць палякі, «idołem» (так-так: ідалам!). Мэтаю гэтага роздуму не ёсць ацэньванне, ці ў Беларусі ўжо «зашмат» помнікаў ці «замала», бо тут не зусім у колькасці справа. Справа тут ва ўсведамленні, што працэс ушаноўвання асобы Папы павінен суправаджацца мудрай рэфлексіяй, суправаджацца пытаннем: ці спрыяе гэта евангелізацыі і наколькі? Ці вобраз Яна Паўла ІІ не засланяе Езуса Хрыста? (Можа быць і такое!) Ці мы хочам, каб Ян Павел ІІ быў перадусім вялікім ці (проста) шматлікім? Веліч Яна Паўла ІІ заключаецца ў быцці Сімвалам. А якую функцыю адыгрывае сімвал? Роля сімвала — указваць па-за сябе, «прыадчыняць» тую рэчаіснасць, якая нам не даступная непасрэдна. А калі сімвал становіцца занадта паўсюдны і кідкі, і ўвага сузіральніка канцэнтруецца выключна на сімвале, то сімвал губляе сваю функцыю. Таму, можа, і ёсць доля праўды ў прыведзеных крытычных выказваннях адносна множання помнікаў Яну Паўлу ІІ. Ян Павел ІІ — гэта Ян Хрысціцель, Хрыстовы прадвеснік, які кажа пра сябе так: «Яму трэба ўзрастаць, а мне станавіцца меншым» (пар. Ян 3, 30). 1Каментарый 13.10.2008 г. 16:43 Вялікі дзякуй за жывую размову. Што датычыцца помнікаў на Беларусі, цяжка штосьці адназначнае сказаць. Час пакажа. Пакуль што з асабістых назіранняў бачу, што, з аднаго боку, такая папулярнасць Яна Паўла ІІ для некаторых крытычна настроеных дае магчымасць пазнаць глыбей жыццё гэтага чалавека. З другога боку, ёсць небяспека, што імя Святога Айца можа ператварыца ў «хадзячую назву». Паважаны брат Пётр, шчыры дзякуй Вам, што падымаеце такія тэмы. Пішыце яшчэ. 2"Ян Павел ІІ" 15.10.2008 г. 14:07 На маю думку, у сучаснай Беларусі на Яна Паўла ІІ і ягоныя словы патрэбна звяртаць увагу больш. Асабліва на тое, што ён казаў пра ролю хрысціянства ў сучаснай цывілізацыі. Чамусьці да свецкіх вернікаў, якія дагэтуль пасіўныя ў грамадскім жыцьці і жыцці Касцёла, гэта «не даходзіць». Асабіста я ўспрымаю Яна Паўла ІІ як вялікага аўтарытэта для сябе. Аднак мне, ды й, думаю, іншым беларусам, больш патрэбныя кнігі Яна Паўла ІІ, а не помнікі яму. 3Каментарый 13.10.2008 г. 17:26 Дзякуй Вам, брат Пётра, за Вашыя артыкулы, за Ваш погляд на розныя пытаньні — бо якраз Вы часта прымушаеце паглядзець на тую ці іншую праблему з іншага боку. У час, калі ў беларускай медыйнай прасторы ўсё мацнейшы голас атэістаў, мы павінны быць Вам вельмі ўдзячнымі за Вашыя публікацыі. Асаблівая падзяка — за «Паўстанне Беларусі». 4Каментарый 14.10.2008 г. 11:19 Дзякуй, Ірына, Кастусь, за ўвагу і такія прыемныя каментарыі. Вам, Кастусь, належыць асаблівая пахвала за смеласць і хрысціянскі нон-канфармізм. Ад такіх, як Вы, вельмі многае залежыць. А помнікі Яну Паўлу ІІ маюць асаблівы сэнс. У сітуацыі, калі з кожнага кута пазіраюць статуі бязбожных бальшавікоў (якія ў шэрагу выпадках былі звычайнымі злачынцамі) і існуе табу на нацыянальных герояў, з'яўленне такой светлай фігуры, як Ян Павел ІІ — быццам глыток паветра. 5"Respect" 15.10.2008 г. 11:34 Цудоўна, што на catholic.by з'явілася магчымасць зваротнай сувязі. Віншую з такім цудоўным дасягненнем стваральнікаў сайту, якія выбралі такіх цікавых аўтараў, а таксама вялікі дзякуй шаноўным аўтарам блогаў! Поспехаў! 6"згодная" 15.10.2008 г. 12:58 Усё трэба рабіць з думкаю, а не дзеля таго, каб зрабіць ці, так мовіць, адзначыцца. Ян Павел ІІ пры жыцці не любіў пакланення. Як каму, а мне балюча, што амаль кожная беларуская парафія лічыць справай уласнага гонару паставіць у сябе помнік яму. З вялікай павагай стаўлюся да асобы Яна Паўла ІІ, але хіба мала ў нас асобаў, прычым ужо беатыфікаваных ці кананізаваных, чыю памяць можна і варта было б ушанаваць?.. Андрэй Баболя, Язафат Кунцэвіч, росіцкія мучанікі, пакутніцы сёстры назарэтанкі... 7"Bez przesady." 20.10.2008 г. 10:55 Witaj Piotrze. Mam krótką myśl. Pomniki stawia się nie tylko osobom świętym. Można też znaleźć piękne tablice na ścianach kościołów. Dlaczego? Ponieważ wierni chcieli potomnym zostawić jakiś znak pamięci o kimś, kto poświęcił życie sprawie Bożej czy społecznej. Uważam, że stawianie pomników Janowi Pawłowi II to świetny pomysł, ponieważ nawet z czysto ludzkiego punktu widzenia dał bardzo wiele całemu światu. Przechodząc obok takich pomników dziękuję Bogu, że dzięki słowom Tego Człowieka bardzo wiele w moim życiu zrozumiałem. Uważam, że nawet jeśli nie zostanie świętym, jest godny pamięci bardziej, niż tysiące innych osób, którym pobudowano pomniki :-) o. Roman Schulz OP 8Каментарый 05.11.2008 г. 11:46 Судя по комментариям, можно сделать вывод, что интерес к личности Иоанна Павла II действительно велик. Хотя это и не требовало доказательств. Ведь на современном историческом этапе это одна из самых харизматических личностей, если не сказать больше. Я никого не удивлю, если скажу, что этот человек для меня, как и для многих других людей, является примером настоящего христианина. На мой взгляд, не имеет большого значения, много или мало будет создано памятников в его честь. Память о нем будет жива и без них. А если кто-то желает таким образом выразить свою благодарность и уважение, то почему бы и нет? Ведь в этом нет ничего плохого. Просто не надо делать из сложившейся ситуации какого-то культа. 9Каментарый 06.11.2008 г. 17:33 Каму ж яшчэ ставіць помнікі, як не Святому Айцу? Ян Павел II зрабіў вялікі ўплыў на адраджэнне каталіцызму на Беларусі. Менавіта дзякуючы яму нашы суайчыннікі, асабліва моладзь, знайшлі Хрыста, гэтую вялікую Любоў і Радасць, што ўзвышае сэрцы і робіць чалавека сапраўды шчаслівым стварэннем. Гэтая хваля помнікаў ёсць праяўленнем удзячнасці і любові за атрыманыя магчымасці, і нічым большым. Не хвалюйцеся. Помнікаў не будзе зашмат. Гэта ж не Ленін. Іх паўстане столькі, колькі трэба, сколькі захоча Пан Бог. Няхай поўніцца наша гаротная зямля сімваламі святасці і дабра. 10Каментарый 20.11.2008 г. 11:22 Дазволю сабе таксама выказаць сваё меркаванне на гэты конт. Па-першаt — помнiкаo — не зашмат. Гэта памылка — лiчыць, быццам бы чалавек, якi жыве, напрыклад, у Вiцебску, зашмат бывае ў iншых гарадах. То простым людзям — не зашмат. Па-другое, пра небяспеку ператварэння постаці Яна Паула II у «поп-сiмвал». Мне падаецца вельмi важным, што помнiкi ўзводзяць менавiта яму, а не некаму iншаму. I задумаюцца людзi, якiя не ведаюць, што гэта быў за чалавек. I, можа, знойдуць iнфармацыю, якая закране iх не толькi сваёй iнфарматыўнасцю, але i закране нешта жывое ў душы. А мы ж вельмi рэдка ёю карыстаемся… I, па-трэцяе… Калi цiкавы чалавек, то першы крок — гэта ўся ўвага на гэтага чалавека. Другi крок — па накiрунку яго позiрка… Што на гэтым канкрэтным кiрунку — дзякуй Богу, вядома… 11Каментарый 24.12.2008 г. 15:41 дорогой пётр поздравляяю вас и всю паству католическую беларуси с Ражством !!! молюссь за вас 12Каментарый 24.12.2008 г. 15:48 храни боже католиков моей родной беларуси
|