«Жаданне аднавіць адзінства ажыццяўляецца праз навяртанне сэрца, малітву, узаемнае братэрскае пазнанне, тэалагічны дыялог». Святая Імша — гэта крыніца і вяршыня ўсяго хрысціянскага жыцця¹, таму веруючы католік, разважаючы пра магчымасць аб’яднання з праваслаўнымі, можа пачаць ад пытання: а ці ёсць у праваслаўных святая Імша і ці яна ў іх правільная?

Вельмі часта ад чалавека непадрыхтаванага, які выпадкова трапіў на праваслаўнае набажэнства, можна пачуць: «Я там нічога не зразумеў». Але калі прыгледзецца да людзей, якія моляцца на набажэнстве ў царкве, то можна заўважыць даволі значную частку вернікаў, якія ўдзельнічаюць свядома, са зразуменнем і найчасцей ад пачатку да канца даволі доўгай службы. Яны крыху папрацавалі, каб зразумець, і Пан даў ім ласку разумення і жывога спаткання з Богам. Для такіх вернікаў усё, што адбываецца ў святыні, мае сваё месца і сэнс. І гэтым праваслаўным можна задаваць пытанні.

Звычайна ў цэрквах набажэнствы адбываюцца раніцай і вечарам. Святая Імша, якая ў праваслаўных называецца «Літургія», амаль заўсёды служыцца толькі раніцай. Нягледзячы на вонкавую розніцу абрадаў, праваслаўныя маюць — можна нават так сказаць — па-каталіцку правільную святую Імшу² (чаго нельга сказаць адносна іншых канфесій у нашай краіне).

Вось некалькі момантаў, па якіх католік, знаходзячыся ў царкве на Літургіі, мог бы зарыентавацца, што адбываецца. Так, як і ў касцёле, пасля спеву «Аллелюя» чытаецца фрагмент Евангелля (а перад «Аллелюя» было чытанне з Новага Запавету). Келіх і віно, якія ў касцёле звычайна прыносяць на алтар міністранты, у праваслаўных прыносяцца больш урачыста святарамі, успамінаючы пры гэтым Патрыярха і епіскапа. Падобна як у касцёле, спяваецца «Святы, Святы, Святы» («Свят, Свят, Свят Господь Саваоф, исполнь небо и земля славы Твоея; осанна в вышних, благословен Грядый во имя Господне, осанна в вышних»), і пасля гэтага святар прамаўляе словы Езуса Хрыста: «Приимите, ядите, Сие есть Тело Мое...». Пасля супольнага спеву «Ойча наш» даецца некаторы час (10–15 хв.), каб святары маглі прыняць Цела и Кроў Хрыста, а свецкія падрыхтавацца. Пасля гэтага адбываецца св. Камунія (Причастие).

У гэтым месцы добра было б зрабіць рахунак сумлення: ці мы не патрабуем навяртання сэрца ў нашых адносінах да святой Імшы? Ці разумеем да канца, якой вялікай святыняй яна з’яўляецца? Тут Хрыстус яднае нас з сабою і паміж сабою ў сваёй ахвяры, Эўхарыстыя змяшчае ў сабе ўсё духоўнае дабро Касцёла: самога Хрыста — нашу Пасху. Еднасць Божага жыцця і адзінства Божага народу выяўляюцца і здзяйсняюцца ў ёй³. І вось Пан Езус у Найсвяцейшым Сакрамэнце глядзіць на адну групу хрысціян, якія збіраюцца ў каталіцкіх касцёлах, і на другую — у праваслаўных цэрквах, а паміж сабой яны падзелены і разам каля алтара Пана не сустракаюцца. Ці не павінна з сэрца вырвацца гарачая малітва: дапамажы, Езу, нам, грэшным, выйсці з гэтай хворай сітуацыі!

Хтосьці можа падумаць: «А можа, проста пачаць прымаць св. Камунію і там, і там?» Не, гэта не выхад, бо супольная св. Камунія з’яўляецца вонкавым знакам, за якім павінна стаяць сапраўднае адбудаванае адзінства .

А што ж тады нас увогуле дзеліць? Крыху аб гэтым паразважаем у наступным артыкуле.

Бр. Яраслаў Крыловіч

1. Пар. Кампендый Катэхізіса Каталіцкага Касцёла 274
2. Пар. Дэкрэт пра экуменізм ІІ Ватыканскага Сабору 15
3. Пар. Кампендый Катэхізіса Каталіцкага Касцёла 287, 274

tt

Свае каментарыі, а таксама заўвагі і пытанні можна дасылаць на асабістую паштовую скрынку аўтара: bratjaroslav@gmail.com
У наступных артыкулах гэтай рубрыкі аўтар, па магчымасці, будзе старацца адлюстраваць адказы на вашыя лісты.