Пазнаёмімся з некаторымі аспектамі сучаснай праваслаўнай эклезіялогіі, якія могуць мець значэнне для экуменічнага дыялогу.
Нядаўна мы перажывалі адно з самых цудоўных святаў літургічнага года — Божае Нараджэнне. Напэўна, яно з’яўляецца самым любімым для большасці людзей, і не толькі веруючых. Яно зачароўвае сваёй таямнічасцю і прыгажосцю, нагадвае аб цеплыні сямейнага кола, агеньчыках, святочнай ёлцы, атаясамліваецца з пахам карыцы і мандарынаў, падарункамі і, канешне, успамінамі з дзяцінства.
Надыходзіць Новы год, нават ужо зазірае ў вокны. То сагрэе адлігай, то зноў павее марозным ветрам... І мы спяшаемся яму насустрач, адлічваем апошнія дні, марым і спадзяёмся на спаўненне жаданняў. Азіраючыся на пражыты год, што ўспомнім? Што заахвоціць нас у чарговы раз падзякаваць Богу? І якімі вачыма паглядзім наперад?..
Чарговае Божае Нараджэнне, усё тое ж свята… Свет, у які прыходзіць Дзіця, такі ж, як і ў часы кіравання Цэзара Аўгуста. Голад і перанасычэнне, убоства і багацце, нявіннасць і распуста, вернасць і здрада, заганы і пабожнасць, прагнасць і ненасытнасць, наіўнасць і інтрыгі, святасць і грэх.
Напэўна, многія з нас добра памятаюць той фрагмент Евангелля, дзе Езус Хрыстус літаральна быў выдалены са свайго роднага горада, выгнаны з зямлі, дзе выхоўваўся, дзе сталеў і дзе дарастаў да сваёй будучай місіі. І, напэўна, таксама добра памятаем, як адрэагаваў на гэта Збаўца, зазначаючы між іншым, што няма прарока ў сваёй бацькаўшчыне (пар. Мк 6, 1-10; Лк 4, 16-30).
Разглядзім гэтае пытанне з пункту гледжання чалавека, які верыць у Божае Аб’яўленне, заключанае ў кнігах Святога Пісання. У Евангелллі паводле Марка Езус кажа: «А пра дзень той або гадзіну ні анёлы ў небе, ні Сын, ніхто не ведае, а толькі Айцец» (Мк 13, 32). Калі ж узяць пад увагу дату 21 снежня 2012 года, то азначала б гэта, што мы ведаем прынамсі дзень.
У тэалогіі тэрмін «вера» адносіцца да трох з’яваў-элементаў. Па-першае, вера як боская цнота, як выключны дар чалавеку. Чалавек сам не можа нарадзіць у сабе гэты дар, ён можа толькі падрыхтавацца на яго прыняцце і далей развіваць сваю адкрытасць на яго, узрошчваць яго ў сабе — перш за ўсё праз малітву і святыя сакрамэнты. Гэты дар можна выпрошваць у Бога для іншага чалавека — малітвай, постам, ахвярай.
Невялiкi экскурс у гiсторыю, якi быў прадстаўлены ў папярэднiх артыкулах, наблiзiў нас да таго, каб прааналiзаваць некаторыя выказваннi вядучых праваслаўных тэолагаў мiнулага стагоддзя, якiя так цi iнакш датычаць каталiцкага дагматычнага навучання аб ролi бiскупаў Рыма ў Паўсюдным Касцëле.
Прыглядацца да сябе стала, шчыра і спакойна — гэта праца, для якой патрэбны адвага і воля. Біскуп Зыгмунт Лазінскі вяртаўся да гэтых пытанняў штодзённа. У іх няма асуджэння і пагрозы, толькі поўны любові пошук дабра сваёй душы і імкненне да дасканаласці ў служэнні Богу і людзям. Годны прыклад для кожнага хрысціяніна.
Вельмі часта ўзнікае пытанне: ці можна католікам удзельнічаць у палітыцы? Многія прытрымліваюцца такога меркавання, што гэта брудная справа і лепш у яе не лезці. Але гэта вельмі памылковае ўяўленне.
З таго часу, як Езус знайшоў мяне, я з нецярплівасцю чакаю Яго. Ён абяцаў, што вернецца, але Яго ўсё яшчэ няма. Штодзённыя сустрэчы з Ім у Слове, у Эўхарыстыі і ў таямніцы бліжняга напаўняюць маё сэрца незразумелай тугой.
Вельмі распаўсюджана меркаванне, што вера і навука — гэта рэчы абсалютна не сумяшчальныя і супрацьлеглыя адна адной. Такія сцвярджэнні, між іншым, абапіраюцца на крытыцы першых старонак Бібліі.
Папярэдняя гутарка была прысвечана складанасцям, з якімі сутыкаюцца сужонкі, што пакутуюць ад няплоднасці. Мы разважалі аб тым, якія існуюць слушныя і няслушныя шляхі выхаду з гэтага цяжкага становішча.
Яны даганяюць нас, няўмольныя, нястомныя, прагныя. Іх коні могуць растаптаць чалавека, а вершнікі не ведаюць літасці, з дзяцінства вучацца ваяваць. Мы стаміліся ад уцёкаў, ногі не ідуць далей, дый няма куды — мы стаім на ўзбярэжжы мора, дарослыя, старыя і малыя са сваімі пажыткамі...
30 лістапада будзе адзначацца Міжнародны дзень «Гарады за жыццё. Гарады супраць смяротнага пакарання», ініцыятарам якога з’яўляецца экуменічная «Супольнасць св. Ідзія». У яго рамках у 1500 гарадах свету пройдуць розныя мерапрыемствы, маніфестацыі, дыскусіі на тэму права чалавека на жыццё.
Пазнаёмімся з некаторымі аспектамі сучаснай праваслаўнай эклезіялогіі, якія могуць мець значэнне для экуменічнага дыялогу.
Нядаўна мы перажывалі адно з самых цудоўных святаў літургічнага года — Божае Нараджэнне. Напэўна, яно з’яўляецца самым любімым для большасці людзей, і не толькі веруючых. Яно зачароўвае сваёй таямнічасцю і прыгажосцю, нагадвае аб цеплыні сямейнага кола, агеньчыках, святочнай ёлцы, атаясамліваецца з пахам карыцы і мандарынаў, падарункамі і, канешне, успамінамі з дзяцінства.
Надыходзіць Новы год, нават ужо зазірае ў вокны. То сагрэе адлігай, то зноў павее марозным ветрам... І мы спяшаемся яму насустрач, адлічваем апошнія дні, марым і спадзяёмся на спаўненне жаданняў. Азіраючыся на пражыты год, што ўспомнім? Што заахвоціць нас у чарговы раз падзякаваць Богу? І якімі вачыма паглядзім наперад?..
Чарговае Божае Нараджэнне, усё тое ж свята… Свет, у які прыходзіць
Дзіця, такі ж, як і ў часы кіравання Цэзара Аўгуста. Голад і
перанасычэнне, убоства і багацце, нявіннасць і распуста, вернасць і
здрада, заганы і пабожнасць, прагнасць і ненасытнасць, наіўнасць і
інтрыгі, святасць і грэх.
Напэўна, многія з нас добра памятаюць той фрагмент Евангелля, дзе Езус Хрыстус літаральна быў выдалены са свайго роднага горада, выгнаны з зямлі, дзе выхоўваўся, дзе сталеў і дзе дарастаў да сваёй будучай місіі. І, напэўна, таксама добра памятаем, як адрэагаваў на гэта Збаўца, зазначаючы між іншым, што няма прарока ў сваёй бацькаўшчыне (пар. Мк 6, 1-10; Лк 4, 16-30).
Разглядзім гэтае пытанне з пункту гледжання чалавека, які верыць у Божае Аб’яўленне, заключанае ў кнігах Святога Пісання. У Евангелллі паводле Марка Езус кажа: «А пра дзень той або гадзіну ні анёлы ў небе, ні Сын, ніхто не ведае, а толькі Айцец» (Мк 13, 32). Калі ж узяць пад увагу дату 21 снежня 2012 года, то азначала б гэта, што мы ведаем прынамсі дзень.
У тэалогіі тэрмін «вера» адносіцца да трох з’яваў-элементаў. Па-першае, вера як боская цнота, як выключны дар чалавеку. Чалавек сам не можа нарадзіць у сабе гэты дар, ён можа толькі падрыхтавацца на яго прыняцце і далей развіваць сваю адкрытасць на яго, узрошчваць яго ў сабе — перш за ўсё праз малітву і святыя сакрамэнты. Гэты дар можна выпрошваць у Бога для іншага чалавека — малітвай, постам, ахвярай.
Невялiкi экскурс у гiсторыю, якi быў прадстаўлены ў папярэднiх артыкулах, наблiзiў нас да таго, каб прааналiзаваць некаторыя выказваннi вядучых праваслаўных тэолагаў мiнулага стагоддзя, якiя так цi iнакш датычаць каталiцкага дагматычнага навучання аб ролi бiскупаў Рыма ў Паўсюдным Касцëле.
Прыглядацца да сябе стала, шчыра і спакойна — гэта праца, для якой патрэбны адвага і воля. Біскуп Зыгмунт Лазінскі вяртаўся да гэтых пытанняў штодзённа. У іх няма асуджэння і пагрозы, толькі поўны любові пошук дабра сваёй душы і імкненне да дасканаласці ў служэнні Богу і людзям. Годны прыклад для кожнага хрысціяніна.
Вельмі часта ўзнікае пытанне: ці можна католікам удзельнічаць у палітыцы? Многія прытрымліваюцца такога меркавання, што гэта брудная справа і лепш у яе не лезці. Але гэта вельмі памылковае ўяўленне.
З таго часу, як Езус знайшоў мяне, я з нецярплівасцю чакаю Яго. Ён абяцаў, што вернецца, але Яго ўсё яшчэ няма. Штодзённыя сустрэчы з Ім у Слове, у Эўхарыстыі і ў таямніцы бліжняга напаўняюць маё сэрца незразумелай тугой.
Вельмі распаўсюджана меркаванне, што вера і навука — гэта рэчы абсалютна не сумяшчальныя і супрацьлеглыя адна адной. Такія сцвярджэнні, між іншым, абапіраюцца на крытыцы першых старонак Бібліі.
Папярэдняя гутарка была прысвечана складанасцям, з якімі сутыкаюцца сужонкі, што пакутуюць ад няплоднасці. Мы разважалі аб тым, якія існуюць слушныя і няслушныя шляхі выхаду з гэтага цяжкага становішча.
Яны даганяюць нас, няўмольныя, нястомныя, прагныя. Іх коні могуць растаптаць чалавека, а вершнікі не ведаюць літасці, з дзяцінства вучацца ваяваць. Мы стаміліся ад уцёкаў, ногі не ідуць далей, дый няма куды — мы стаім на ўзбярэжжы мора, дарослыя, старыя і малыя са сваімі пажыткамі...
30 лістапада будзе адзначацца Міжнародны дзень «Гарады за жыццё. Гарады супраць смяротнага пакарання», ініцыятарам якога з’яўляецца экуменічная «Супольнасць св. Ідзія». У яго рамках у 1500 гарадах свету пройдуць розныя мерапрыемствы, маніфестацыі, дыскусіі на тэму права чалавека на жыццё.
